Bp Tomasik: potrzebna jest debata o granicach wolności, również artystycznej

26-02-2017
1663

Czy wolność, która jest zagwarantowana w konstytucji, daje prawo do tego, aby profanować krzyż? – pyta biskup Henryk Tomasik, odnosząc się do bluźnierczego spektaklu „Klątwa”, wystawionym w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Zachęca również do debaty społecznej o granicach wolności, w tym wolności artystycznej.

Biskup Henryk Tomasik powiedział, że „autorzy spektaklu reprezentują taki pogląd, że wolność to znaczy dowolność, że artysta może w dowolny sposób wypowiadać swoje poglądy bez względu na to, czy rani widza, poniża naród, poniża świętość czy świętego”. Jego zdaniem potrzebna jest również debata o granicach wolności, w tym wolności artystycznej. – Wolność nie może oznaczać dowolności. Czy w imię wolności można kraść, zabijać, oczerniać? Z całą pewnością każdy z nas powie, że nie, a zatem są granice wolności – powiedział biskup Tomasik w audycji „Kwadrans dla Pasterza” w Radiu Plus Radom.

Biskup Tomasik skomentował także oświadczenie Teatru Powszechnego, który argumentuje, że „wolność artystyczna w sztuce zagwarantowana jest w Konstytucji RP”. – Czy wolność, która jest zagwarantowana w konstytucji, daje prawo do tego, aby profanować krzyż? Mamy kilku artystów w Polsce, którzy specjalizują się w tzw. sztuce skandalizującej. Łatwo jest ośmieszać krzyż, chrześcijaństwo, ale śmiem zauważyć, choć absolutnie bym tego nie popierał, że ci twórcy nie mają zamiaru nawiązać w takim stylu do Mahometa, czy religii żydowskiej. Ciekawy jestem jaka byłaby reakcja wielu instytucji w Polsce, gdyby pojawił się taki spektakl ironizujący islam. Ile organizacji polskich, międzynarodowych atakowałoby wówczas właśnie Polskę za to, że jest nietolerancyjna, nie ma szacunku dla innych religii? A chrześcijaństwo można ironizować, można profanować krzyż? Czy sztuką można naprawdę nazwać scenę, w której jest akt seksualny z figurą św. Jana Pawła II? Myślę, że każdy z nas ma dla siebie odpowiedź – zauważył ks. bp Tomasik.

Hierarcha uważa, że grozi nam desakralizacja. – Gubimy wrażliwość na to, co święte. Gubimy wrażliwość na sacrum, a to jest fundament dobrze funkcjonującej kultury. Są rzeczy święte, są rzeczy nietykalne – mówił. Pozostaje dylemat czy i jak protestować przeciw bluźnierstwu w sztuce. – Niestety przez sam fakt mówienia na ten temat troszeczkę to nagłaśniamy, ale są momenty kiedy trzeba powiedzieć „nie” – stwierdził biskup Tomasik, przywołując słynne „Non possumus” prymasa Stefana Wyszyńskiego.

Bp Tomasik zauważył także, że artyści mają pozytywne wzorce i propozycje podejścia do sztuki. Przywołał w tym celu słowa z poematu Norwida: „Kształtem miłości piękno jest…” Zacytował też fragment listu Jan Pawła II do artystów: „Piękno jest bowiem poniekąd widzialnością dobra, tak jak dobro jest metafizycznym warunkiem piękna”. – Czy w tej sztuce jest przejaw miłości? Jakie dobro zawarte jest w tej sztuce? W sztuce mamy profanację krzyża i mimo wszystko świętokradztwo wobec osoby św. Jana Pawła II. Czy można akt seksualny na scenie z figurą św. Jana Pawła II nazwać pięknem, sztuką, znakiem miłości. Myślę, że każdy z nas może sobie jednoznacznie odpowiedzieć – mówił na antenie rozgłośni biskup Tomasik.

Przypomnijmy, że premiera spektaklu odbyła się w warszawskim teatrze w sobotę 18 lutego. Przedstawiono m.in. seks oralny aktorki z figurą św. Jana Pawła II. Nie obyło się też bez profanacji krzyża. Spektakl wywołał wiele kontrowersji i spotkał się z krytyką m.in. rzecznika Konferencji Episkopatu Polski i kard. Stanisława Dziwisza, który przez wiele lat współpracował ze św. Janem Pawłem II.

rm / Radom (KAI)

Fot. ilustracyjne: Pixabay CC0 Public Domain