Rok 2020 w Kościele Powszechnym

Encyklika Fratelli tutti Ojca Świętego Franciszka oraz ogłoszenie Roku św. Józefa to jedne z ważniejszych wydarzeń w życiu Kościoła powszechnego w mijającym roku. Wiele uroczystości i innych zaplanowanych spotkań odbyło się w ścisłym reżimie sanitarnym.

Obchody 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Dachau zaplanowane na 27 kwietnia odbyły się w skromnej formie. Ofiary obozu uczczono podczas krótkiego nabożeństwa ekumenicznego odprawionego w kilku językach. KL Dachau był jednym z pierwszych obozów zagłady, do którego przywożono, uznawanych za politycznych przeciwników reżimu, duchownych Kościołów chrześcijańskich oraz Żydów. Według danych Kościoła katolickiego pośród więzionych blisko trzech tysięcy osób – biskupów, księży, zakonników, diakonów było 1780 Polaków. Zamordowano ponad tysiąc duchownych, w tym 868 z Polski.

Rzeczywistość pandemii zmieniła także program uroczystości związanych z obchodami setnej rocznicy urodzin św. Jana Pawła II. W dniu urodzin Karola Wojtyły, 18 maja, Ojciec Święty Franciszek przewodniczył Mszy św. w Bazylice Watykańskiej. W homilii papież podkreślił zasługi polskiego papieża w krzewieniu prawdy o miłosierdziu Bożym. Franciszek podkreślił też, że Jan Paweł II był człowiekiem wielkiej modlitwy, pasterzem, który był blisko człowieka, który pragnął sprawiedliwości społecznej.

O Karolu Wojtyle, jako kapłanie, filozofie, poecie i polityku rozmawiano też podczas międzynarodowej konferencji w Wyższej Szkole Filozoficzno-Teologicznej im. Benedykta XVI w Heiligenkreuz w Dolnej Austrii. Gościem spotkania, które odbyło się we wrześniu, był przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. „Karol Wojtyła starał się zawsze zbliżać ludzi do Boga” mówił abp Stanisław Gądecki zwracając uwagę, że nie da się zrozumieć intelektualnego, teologicznego i politycznego dzieła polskiego papieża bez dostrzeżenia jego osobistego poświęcenia się w równej mierze Bogu i bliźniemu.

W 2020 roku minęła 5. rocznica ogłoszenia encykliki Laudato sí.  Z tej okazji w dniach od 16 do 24 maja trwał Tydzień 5. rocznicy ogłoszenia encykliki Laudato sí.  Celem wydarzenia było zachęcenie parafii, szkół i różnych instytucji do podjęcia inicjatyw i działań zmierzających do ochrony przyrody i środowiska. Przy tej okazji Ojciec Święty ponowił pilne wezwanie do odpowiedzi na kryzys ekologiczny. „Zatroszczmy się o stworzenie, dar naszego dobrego Boga Stwórcy” – wezwał papież Franciszek.

W minionym roku Stolica Apostolska opublikowała nowe Dyrektorium Ogólne o Katechizacji, w którym główną myślą jest temat katechezy jako ważnego elementu ewangelizacji. W obszernej publikacji, która jest uaktualnieniem dokumentu z 1997 roku, zwrócono uwagę na zmieniającą się rzeczywistość kulturową współczesnego świata, w której każdy chrześcijanin powinien być misjonarzem. Stolica Apostolska zwróciła uwagę, że kultura cyfrowa wymaga od katechetów i duszpasterzy poszukiwania innych form przekazu i podejmowania nowych wyzwań. W dokumencie podkreślono jednocześnie wagę nauczania religii, która wpisuje się w prawo do otrzymania wykształcenia i uwzględnia duchowy wymiar człowieka. Dokument przygotowała Papieska Rada ds. Nowej Ewangelizacji.

Pewnych zmian dokonano również w treści Litanii Loretańskiej. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów poinformowała w czerwcu, iż Ojciec Święty Franciszek postanowił wprowadzić do modlitwy ku czci Najświętszej Maryi Panny trzy nowe wezwania: „Matko miłosierdzia”, „Matko nadziei” oraz „Pocieszycielko migrantów”.

Dzień 4 września obchodzony był jako Światowy Dzień Modlitwy i Postu  w intencji Libanu. Papież poprosił wiernych o włączenie się w wyznaczonym dniu w szczególną modlitwę i post w intencji Libanu. Ojciec święty zwrócił uwagę, że Liban był uznawany za kraj nadziei,  za „wyjątkowe w tym regionie miejsce tolerancji, szacunku i współistnienia.” Niestety od dłuższego czasu państwo zmaga się z poważnym kryzysem gospodarczym, sytuację mieszkańców pogorszyła katastrofa, do jakiej doszło w sierpniu, w porcie w Bejrucie.

Dzień liturgicznego wspomnienia św. Franciszka z Asyżu, 4 października, był dniem ogłoszenia kolejnej encykliki Ojca Świętego pt. Fratelli Tutti. O braterstwie i przyjaźni społecznej. Papież zainspirowany słowami swojego patrona z Asyżu, wskazał na braterstwo i przyjaźń społeczną jako drogi do budowania świata opartego na pokoju i sprawiedliwości, poprzez zaangażowanie wszystkich: ludu oraz instytucji.

Także 4 października, w Niedzielę św. Franciszka, zakończył się „Czas dla Stworzenia”. Inicjatywa ta stanowi odpowiedź na apel Papieża o ochronę stworzenia. W czasie obchodów, które zainicjowano 1 września w Światowy Dzień Modlitw o Ochronę Świata Stworzonego, chrześcijanie byli zaproszeni do modlitwy i podejmowania działań na rzecz ochrony planety, naszego wspólnego domu.

Natomiast 8 grudnia 2020 roku – dzień, w którym Kościół obchodzi uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP – Ojciec Święty ogłosił List apostolski Patris corde – Z ojcowskim sercem. Został on opublikowany z okazji 150. rocznicy ogłoszenia  św. Józefa patronem Kościoła powszechnego. W związku z tą rocznicą papież Franciszek ogłosił rok 2021 Rokiem poświęconym Opiekunowi Jezusa. Z tym wydarzeniem związane są specjalne odpusty, które wierni będą mogli uzyskać przede wszystkim podczas uroczystości związanych ze św. Józefem. Szczegóły  i warunki uzyskania daru odpustu przygotowała Penitencjaria Apostolska.

W związku z trwającą pandemią i pojawieniem się szczepionek na Covid-19 Kongregacja Nauki Wiary opublikowała w grudniu notę dotyczącą moralnej oceny stosowania niektórych szczepionek przeciw chorobie. W publikacji podkreślono, że „szczepienie nie jest obowiązkiem moralnym i że, z tego powodu, powinno być dobrowolne.” Odnosząc się do aspektów moralnych preparatów, które pojawiły się na rynku, Kongregacja wskazała, że w przypadku gdy nie są dostępne szczepionki przeciwko Covid-19, które nie budzą zastrzeżeń etycznych, „jest moralnie dopuszczalne stosowanie szczepionek przeciwko Covid-19, które wykorzystały linie komórkowe z abortowanych płodów w procesie badawczym i produkcyjnym”. Jednocześnie Kongregacja zaznaczyła, że dopuszczalność zastosowania takiej szczepionki nie oznacza akceptacji pośredniej i bezpośredniej dla praktyki aborcji, co więcej, „zakłada sprzeciw wobec tej praktyki ze strony tych, którzy te szczepienia stosują”.

BP KEP