Podczas sierpniowej pielgrzymki do Ojczyzny Ojciec Święty pomógł nam na nowo odkryć znaczenie przesłania Miłosierdzia Bożego w życiu osobistym i społecznym. W Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach dokonał doniosłego aktu zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu. Mówił do nas: "Trzeba przekazywać światu ogień miłosierdzia. W miłosierdziu Boga świat znajdzie pokój, a człowiek szczęście! To zadanie powierzam wam, drodzy bracia i siostry, Kościołowi w Krakowie i w Polsce oraz wszystkim czcicielom Bożego miłosierdzia, którzy tutaj przybywać będą z Polski i z całego świata. Bądźcie świadkami miłosierdzia!” (Jan Paweł II, homilia podczas Mszy św. z okazji konsekracji świątyni Bożego Miłosierdzia, 17 sierpnia 2002 r.)
W świecie, w którym występuje tyle bolesnych zjawisk, trzeba nie tylko z wdzięcznością przyjmować dar miłosierdzia Bożego, ale również pełnić dzieła miłosierdzie, szczególnie wobec najbardziej potrzebujących. Kościół podejmuje to zadanie realizując je między innymi przez Caritas, zakony, ruchy i stowarzyszenia. Potrzeb jest jednak znacznie więcej. Ważnym zadaniem staje się dziś rozwijanie „wyobraźni miłosierdzia”, która pozwala dostrzec nowe możliwości realizacji miłosierdzia wokół nas: w naszej rodzinie, w pracy, w społeczności lokalnej, w życiu gospodarczym i politycznym. Pragniemy serdecznie podziękować wszystkim, którzy okazali chrześcijańską wrażliwość niosąc pomoc dla dotkniętych powodzią Czechów i Niemców a także rodaków z południowych rejonów Polski.
Wierni papieskiemu przesłaniu nie zapominamy, że największym miłosierdziem świadczonym wobec drugiego człowieka jest głoszenie Chrystusa Miłosiernego. Dlatego zachęcamy naszych duszpasterzy oraz świeckich animatorów, aby niestrudzenie głosili Dobrą Nowinę o miłosierdziu Bożym, która pozwala człowiekowi podnieść się z jego upadków i odważnie podejmować nowe wyzwania.
Do odkrywania prawdy o Bożym miłosierdziu w sposób szczególny jest zaproszona młodzież, która podczas Spotkania z Ojcem Świętym w Toronto dała wyraz głębokiego przywiązania do Chrystusa. Młodzi ludzie, wrażliwymi na zło, grzech, niesprawiedliwość społeczną, są zarazem otwarci na łaskę miłosierdzia Bożego, która pozwala im kształtować życie zgodnie z Ewangelią. Dlatego pragniemy prosić, w sposób szczególny właśnie młodzież, aby podjęła trud głoszenia i podejmowania czynów miłosierdzia zarówno wobec rówieśników, jak również wobec wszystkich osób potrzebujących, które Pan stawia na jej drodze życia.
Nasze zebranie odbyło się we Wrocławiu, gdzie obchodziliśmy trzechsetlecie działalności Papieskiego Wydziału Teologicznego. Jubileuszowej liturgii przewodniczył ks. kard. Angelo Sodano, Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej. Zwrócił się on do uczestników Konferencji z przesłaniem dotyczącym potrzeby rozwijania dzieła miłosierdzia na wszystkich poziomach życia Kościoła. Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, przez przyznanie doktoratu honoris causa, wyraził swe uznanie dla jego wiernej służby u boku Ojca Świętego oraz troski o żywą obecność Kościoła na poziomie wspólnoty międzynarodowej.
Uroczystości wrocławskie stały się także okazją do refleksji nad rolą środowisk akademickich w naszej Ojczyźnie. Praca dydaktyczna i naukowa prowadzona przez te środowiska przygotowuje młodych ludzi do podjęcia nowych wyzwań, jakie stają przed Polską w nowym tysiącleciu. Coraz więcej osób podejmuje trud kształcenia. Stanowi to dobry znak. Rozwój współczesnego świata narzuca nam jednak nowy obowiązek stałej edukacji.
Zbliża się czas wyborów samorządowych. Pragniemy raz jeszcze zachęcić do wzięcia w nich udziału. Jest to obowiązek obywatelski umacniany dodatkowo duchem wiary chrześcijańskiej. Samorządy bowiem odgrywają coraz większą rolę w kształtowaniu życia naszych miast i wsi. To od ludzi, których wybierzemy, będzie zależało funkcjonowanie instytucje i społeczności nam najbliższych. Im zawierzymy nasze szkoły, opiekę zdrowotną, nasze bezpieczeństwo, nowe miejsca pracy, życie kulturalne. Ważne jest, abyśmy wybierali te osoby, które kierując się nauką społeczną Kościoła, będą prawdziwie zatroskane o dobro naszych "małych ojczyzn".
Wolność religijna oraz swoboda funkcjonowania instytucji kościelnych jest prawem powszechnie przyjętym w świecie. Dlatego też z wielkim niepokojem przyjęliśmy informacje o niedopuszczeniu do pracy duszpasterskiej na terenie Federacji Rosyjskiej kolejnych kapłanów. Odmawianie posługi religijnej wiernym, którzy jej potrzebują, stanowi naruszenie fundamentalnych zasad wolności religijnej. Stąd też oczekujemy od władz Rosji ponownego rozpatrzenia swoich decyzji, aby zapewnić rosyjskim katolikom podstawowe warunki do rozwoju życia religijnego. Takie stanowisko wypływa również z tego, że w ciągu ostatnich dwóch wieków setki tysięcy naszych rodaków zesłano w głąb Rosji. Ich potomkowie, korzystając z pozytywnych przemian w obecnej swojej ojczyźnie, mają prawo do swobodnego korzystania z praktyk religijnych.
Czterdzieści lat temu, 11 października 1962 r., rozpoczęły się obrady Soboru Watykańskiego II, który stanowi największe wydarzenie w życiu Kościoła w minionym stuleciu. Rocznica ta skłania nas dziś do wyrażenia wdzięczności Bogu za ten wielki dar dla Kościoła. Zobowiązuje ona jednocześnie do ciągłego wnikania w nauczanie Soboru dotyczące głoszenia Ewangelii współczesnemu światu. Zwracamy się z prośbą do kapłanów i świeckich, aby dokumenty soborowe, wydane ostatnio w nowym przekładzie, stanowiły dla wszystkich źródło duchowej odnowy.
Dziękujemy wszystkim, zwłaszcza zaś twórcom kultury i dziennikarzom, za włączenie się w przygotowanie i przebieg Dnia Papieskiego. Wieloraki wymiar tego dnia: religijny, kulturowy i społeczny, pozwala dostrzec wielkie bogactwo posługiwania Ojca Świętego. Ofiary złożone z tej okazji na fundusz stypendialny dla uboższej i zdolnej młodzieży wiejskiej, stanowią wartościowy przejaw społecznej wrażliwości na nauczanie papieskie. Słowa szczególnej wdzięczności kierujemy do harcerzy, Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, Akcji Katolickiej oraz innych organizacji i ruchów za solidarną troskę o swoich kolegów.
Miesiąc październik jest szczególnym czasem modlitwy różańcowej. Za wstawiennictwem Maryi polecamy Bogu wszystkie sprawy, które są nam drogie i ważne zarówno dla świata, jak i dla Kościoła. W tym roku, zgodnie z prośbą Ojca Świętego, modlimy się również o pokój na świecie. Niech Maryja Królowa Pokoju wyjedna ten dar w tych rejonach świata, gdzie panują wojny i konflikty.
Na wspólną drogę szerzenia Miłosierdzia Bożego z serca błogosławimy.
Podpisali Kardynałowie, Arcybiskupi i Biskupi obecni na 319. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski
Wrocław, 10 października 2002 r.
Powyższy Komunikat należy odczytać z ambon w niedzielę, 20 października 2002 r.