– Pojednanie i synod były najważniejsze w mijającym roku, ale trzeba też podkreślić inne, ważne tematy – powiedział rzecznik Episkopatu Polski. – Są nimi rodzina i ochrona życia, religia w szkole, przekształcenie Funduszu Kościelnego, a także raport KAI o finansach Kościoła.
W tekście „Wspólnego przesłania” padają mocne, jednoznaczne sformułowania. Za najistotniejsze rzecznik uznaje zadanie „aby każdy Polak w każdym Rosjaninie i każdy Rosjanin w każdym Polaku widział przyjaciela i brata”. – Ważny jest też apel do wiernych, aby Boga „prosili o wybaczenie krzywd, niesprawiedliwości i wszelkiego zła wyrządzonego sobie nawzajem” – dodaje ks. Kloch.
Benedykt XVI przypomniał uczestnikom synodu w Rzymie, że ewangelizacja trzech grup: pogan, chrześcijan, którzy odeszli od Kościoła oraz wiernych w Kościele jest nieustannym zadaniem całej wspólnoty wiernych. – Nie jest to zatem nowe zadanie i zapewne dlatego Papież podsumowując trzytygodniowe obrady mówił głównie o ewangelizacji w ogóle, a nie o nowej ewangelizacji – podkreśla rzecznik Episkopatu Polski.
Niektórzy polscy uczestnicy synodu relacjonowali jego przebieg w bardzo współczesny sposób. Arcybiskupi Józef Michalik i Stanisław Gądecki pisali blogi, podobnie i audytor Ewa Kusz. Przewodniczący episkopatu w jednym z postów zauważył potrzebę krytycznego spojrzenia na styl Kościoła, który „może w niektórych sytuacjach okazuje się zbyt zbiurokratyzowany i nie przekonuje osób od niego oddalonych swoją tożsamością”.
– W tym roku wielu Polaków zdało sobie sprawę ze złej sytuacji demograficznej w Polsce dopiero przy okazji ustawy o podwyższeniu wieku emerytalnego. Na małą dzietność i katastrofalne skutki wiele razy zwracali uwagę biskupi, także i stronie rządowej – mówi rzecznik. Kościół oprócz tego, że naucza na ten temat, przeznacza również ogromną pomoc materialną. Znaczna część z 500 mln wydatkowanych w ubiegłym roku przez Caritas Polska przeznaczona była na pomoc dzieciom, rodzinom i samotnym matkom. W 2012 roku Polacy w kilkudziesięciu Marszach dla Życia i Rodziny manifestowali swoje przywiązanie do tak ochrony życia, jak i rodziny.
Religia w szkole W bieżącym roku zmieniony został status nauczania religii w szkole. Dotąd żadna z pięciu nowelizacji rozporządzenia z lat 2002-2009 nie naruszała statusu religii i etyki. Obecnie obowiązujący zapis ministerialny ze stycznia 2012 mówi jedynie o uwzględnianiu w szkolnym planie nauczania zajęć z religii lub etyki. Na to sformułowanie zareagował sekretarz generalny Episkopatu wnioskując o pozostawienie tych zajęć na dotychczasowym statusie. Prośba ta nie została uwzględniona nawet po ostatnim, listopadowym spotkaniu Komisji Wspólnej. Przedstawiciele Rządu RP podtrzymali swoje stanowisko i twierdzą, że nic się nie zmieniło w statusie religii w szkole, a jedynie niektóre samorządy błędnie interpretują rozporządzenie. Strona kościelna zauważyła jednak, że skoro istnieje niepoprawne rozumienie przepisów, to należałoby jednak je uściślić publikując nowelizację rozporządzenia.
Do przekształcenia Funduszu Kościelnego brakuje już tylko decyzji rządu, a później stosownej ustawy sejmowej. – Właściwie tematy do dyskusji się wyczerpały – zaznacza ks. Jozef Kloch. Rzecznik zwraca też uwagę, że o zmianę apelowała strona kościelna, by przekształcić przestarzałą formę Funduszu Kościelnego na nowoczesny, dobrowolny odpis na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych z podatku odprowadzanego do skarbu państwa. – Od szeregu lat taki mechanizm dobrze działa w odniesieniu do organizacji pożytku publicznego, mógłby zadziałać też w wypadku wspólnot kościelnych – podkreśla rzecznik i przypomina, że Kościół był cały czas otwarty na dyskusje i poddawał coraz to nowe rozwiązania.
W obalaniu mitu bogatego Kościoła znaczący udział w tym roku miała Katolicka Agencja Informacyjna. W lutym opublikowała raport na temat finansów Kościoła, z którego jasno wynika, że w 80% Kościół z dobrowolnych datków utrzymują wierni. Stanowią one element ich odpowiedzialności za parafie i diecezje, a także za Kościół Powszechny – także wspierany finansowo przez Polaków. Raport KAI ukazał też ogromny wkład diecezji oraz zakonów męskich i żeńskich w działalność dobroczynną. Sama Caritas rozdysponowała na pomoc charytatywną w 2011 roku sumę ponad 500 mln złotych. – Bardzo gratuluję Katolickiej Agencji Informacyjnej! Wykonała żmudną pracę, a efekt jest bardzo pozytywny. Świadczy o tym choćby nerwowa reakcja środowisk wrogich Kościołowi – dodał rzecznik Episkopatu.
W 2012 zostały też ogłoszone społeczny dokument biskupów i ich apel o uszanowanie wolności sumienia parlamentarzystów podczas głosowań w parlamencie. W Kostrzynie n. Odrą odbył się kongres Nowej Ewangelizacji, ewangelizowane były Warszawa oraz Kraków. Episkopat Polski i wierni apelowali o przyznanie na multipleksie cyfrowym miejsca dla TV Trwam.