Grekokatolicy świętują Wielkanoc

Wielkanoc (Pascha) - najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie zarówno na Wschodzie jak Zachodzie upamiętniające śmierć krzyżową i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, poprzedza Wielki Tydzień zwany też Tygodniem Męki w którym wspomina się zdradę i cierpienia Jezusa.

W Wielką Sobotę odprawia się nieszpory wraz z liturgią św. Bazylego w czasie której śpiewany jest hymn na pamiątkę chrztu katechumenów z pierwszych wieków chrześcijaństwa, „Wy, którzy przyjęliście Chrzest w imię Chrystusa w Chrystusa przyoblekliście się”, czytany jest także fragment psalmu 82 -„Z martwych powstań Boże, odbądź sąd nad ziemią, albowiem wszystkie narody są Twoją własnością.” W drugiej połowie Liturgii kapłan zmienia postne czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii Mateusza mówiący o pustym grobie.

W poprzedzającej Liturgię procesji noszona jest wraz z Ewangelią ikona Chrystusa schodzącego w otchłani, który wyrywa z czeluści umarłych. Celebranci wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan trzy razy stuka krzyżem do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do środka, całun (płaszczenica) zostaje przeniesiony na ołtarz, gdzie pozostanie przez okres 40 dni do wniebowstąpienia.

Przed zakończeniem Mszy błogosławi się wielkanocny chleb pszenny czyli artos – na który nakłada się ikonę Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień zwany Jasnym Tygodniem jest wystawiony w cerkwi aż do niedzieli św. Tomasza nazywanej również Antypaschą, po czym chleb rozdrobniony przekazuje się wiernym. Zgodnie z tradycją w okresie po Wielkanocy odbywają - "haiwki" - wspólne zabawy świąteczne wraz ze śpiewami i korowodani wykonywane głównie w oktawie Zmartwychwstania. Rozlega się uroczyste bicie dzwonów, które na czas od Wielkiego Piątku ucichły a w ich zastępstwie używano kołatek. Święta Wielkanocne dla grekokatolików są też okazją do wspólnego świętowania, spotkań w gronie najbliższej rodziny, sąsiadów i przyjaciół.

W okresie wielkanocnym wierni pozdrawiają się zawołaniem „Chrystus Zmartwychwstał”, a w odpowiedzi słyszą „prawdziwie zmartwychwstał”, by w ten sposób optymizm, nadzieja i świadomość zwycięstwa płynące z tego faktu rozprzestrzeniały się na wszystkich.

Niezwykłość Świąt Wielkanocnych, ich treść oraz bogactwo zwyczajów wynika z tego, iż jest to jedno z najważniejszych uroczystości w całym roku liturgicznym nacechowane radością i w sposób bardzo bezpośredni dotykające fundamentalnych prawd życia eschatologicznego, cierpienia, śmierci i zmartwychwstania.

ks. Stefan Batruch/jk, ps