Każdy piątek to dzień pokutny

Podczas 362. zebrania plenarnego, które odbywało się pod koniec czerwca, biskupi przyjęli nowelizację IV przykazania kościelnego. W miejsce dotychczasowego zapisu: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach” przyjęto nowe brzmienie: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach”.

Ograniczenie formalnego zakazu zabaw do Wielkiego Postu nie zmienia jednak dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego. Jest to dzień, kiedy wspominamy mękę i śmierć Pana Jezusa na krzyżu, stąd wierzący są wezwani do praktykowania czynów pokutnych – modlitwy, postu, jałmużny. „Jeśli więc w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę” – przypomnieli biskupi w komunikacie po 362. zebraniu plenarnym.

Czwarte przykazanie kościelne zobowiązuje do wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych wszystkich katolików, którzy ukończyli 14 lat. Dodatkowo, w Środę Popielcową i w Wielki Piątek obowiązuje ograniczenie do jednego posiłku do syta w ciągu dnia, jest to post obowiązkowy dla osób od 18 do 60 lat.

„Przykazania kościelne odnoszą się do życia moralnego, które jest związane z życiem liturgicznym i czerpie z niego moc” – jak poucza o tym Katechizm Kościoła Katolickiego. Ich istotą jest „zagwarantowanie wiernym niezbędnego minimum ducha modlitwy i wysiłku moralnego we wzrastaniu miłości Boga i bliźniego”. Episkopaty poszczególnych krajów mają możliwość opracowania wykładni dla przykazań kościelnych. Episkopat Polski po raz ostatni uszczegółowił sformułowania przykazań kościelnych przeszło 10 lat temu, zostały one zatwierdzone przez Kongregację Nauki Wiary w maju 2002 r.

Obowiązujące przykazania kościelne:

1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych. 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do Sakramentu Pokuty. 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą. 4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach. 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

Zobacz także: Komunikat z 362. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski List Episkopatu Polski na temat przykazań kościelnych (2003)