BUDOWAĆ PRZYSZŁOŚĆ W DUCHU PRZEŻYTEGO POJEDNANIA WSPÓLNE OŚWIADCZENIE PRZEWODNICZĄCYCH KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI I NIEMIEC Z OKAZJI 50. ROCZNICY WYMIANY LISTÓW Z 1965 ROKU
1. Minęło 50 lat od dnia, w którym polscy i niemieccy biskupi, poprzez wymianę listów w ostatnich dniach Soboru Watykańskiego II, przyczynili się do budowania nowych relacji między narodami. Inicjatywa wyszła od biskupów polskich. Ich pismo do niemieckich współbraci zawierało godne uwagi zdania, które do dzisiaj obecne są w świadomości historycznej: „Wyciągamy do Was, siedzących tu, na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy przebaczenia i prosimy o przebaczenie.” Odpowiedź biskupów niemieckich nadeszła kilkanaście dni później: „Z braterskim szacunkiem przyjmujemy podane nam ręce. Niech Bóg pokoju sprawi za wstawiennictwem Królowej Pokoju, że zły duch nienawiści już nigdy nie rozdzieli naszych rąk!”
2. Młode pokolenie w naszych krajach z trudem potrafi dzisiaj dostrzec siłę tych słów. Dla niego Niemcy i Polska to dobrzy sąsiedzi, żyjący w granicach uznanych na płaszczyźnie międzynarodowej. Oba kraje są członkami Unii Europejskiej i Paktu Północnoatlantyckiego. Obywatele mają możliwość swobodnego odwiedzania sąsiedniego kraju, studiowania w nim, podejmowania pracy i osiedlania się. Polacy i Niemcy spotykają się na co dzień bez uprzedzeń, wspólnie angażują się w gospodarcze i społeczne projekty, zawierają przyjaźnie i małżeństwa. Postępy we wzajemnych relacjach wzbudzają podziw i wzruszenie, jeśli przypomni się sytuację, która panowała w połowie lat 60., dwadzieścia lat po zakończeniu II wojny światowej.
3. Wtedy, z powodu „żelaznej kurtyny”, zachodni Niemcy i Polacy byli całkowicie rozdzieleni. Na Polakach ciążyła ciężka jak ołów pamięć o niemieckiej okupacji z czasów II wojny światowej. To była inna wojna, w porównaniu z tymi, które prowadziły zbyt często w swojej historii narody Europy. Nazistowskie Niemcy ze swoją rasistowską ideologią prowadziły przeciwko Polsce wojnę prowadzącą do zniewolenia i fizycznego unicestwienia całych warstw społecznych.
Na tym tle wyraźnie ukazuje się historyczna zasługa polskich biskupów, którzy w 1965 roku wyciągnęli swoje ręce ponad grobem historii przemocy między narodami – gest, który następnie został odwzajemniony przez niemieckich współbraci. „W tym duchu, wobec faktu zbrodniczej napaści wojennej nazistowskich Niemiec, ogromu krzywd, jakie w konsekwencji zostały zadane Polakom przez Niemców, oraz krzywd, jakich doznało wielu Niemców z powodu wypędzenia i utraty ojczyzny, powtarzamy razem słowa z 1965 roku: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie” (Wspólne oświadczenie Konferencji Episkopatów Polski i Niemiec z okazji 40. rocznicy wymiany listów między oboma episkopatami, 21 września 2005).
4. Kościół uwolnił się wówczas spod politycznego dyktatu zimnej wojny i dał mocny przykład profetycznego realizmu. Nasi poprzednicy, w skrajnie trudnych okolicznościach, zaufali sile prawdy i przebaczenia. Okazali gotowość do nawiązania dialogu z drugą stroną, posiadającą swoje perspektywy i zranienia. Jeśli dziękujemy dzisiaj ówczesnym biskupom za ich chrześcijańską odwagę i świadectwo wiary, to ogarniamy także pamięcią wielu mężczyzn i wiele kobiet po obu stronach, którzy od lat 60. stawiali pierwsze kroki ku zbliżeniu, rozpoczynając tę długą, mozolną, niekiedy kamienistą i wyboistą drogę, prowadzącą ostatecznie do codziennej normalności i przyjaźni, która w międzyczasie połączyła nasze narody. W roku wymiany listów zostało również opublikowane „Memorandum w kwestii wschodniej” Kościoła Ewangelickiego w Niemczech.
5. Wspólne spojrzenie może i powinno kierować się dzisiaj na problemy współczesności i przyszłości, skoro nasi poprzednicy nie cofnęli się przed spojrzeniem na obciążającą i dzielącą nas przeszłość. Dar pojednania, który otrzymaliśmy, wyostrza nasz wzrok i pozwala lepiej rozpoznać zadania, przed którymi stoimy. Misją Kościoła w obu krajach jest kształtowanie przyszłości w duchu przeżytego pojednania. Jako Kościół pragniemy aktywnie i mocno angażować się w budowanie jedności Europy opartej na chrześcijaństwie. Jesteśmy chrześcijanami, jesteśmy Polakami i Niemcami, ale razem jesteśmy Europejczykami!
6. Dar pojednania uwrażliwia nas na sytuacje niepokoju i niezgody we współczesnym świecie. Mimo wielorakiego postępu, za który powinniśmy być wdzięczni, Europa nadal cierpi w wielu miejscach wskutek istniejących ran z przeszłości. Tożsamość narodów i grup wciąż jest naznaczona historycznymi obciążeniami, które nigdy nie zostały przezwyciężone. W ten sposób z pokolenia na pokolenie przekazywane są niezrozumienie i nieufność, nienawiść i wrogość. Dlatego Konferencje Episkopatów Polski i Niemiec obchodzą wspólnie jubileusz wymiany listów z zamiarem wprowadzenia do dialogu między Kościołem i społeczeństwem w innych krajach doświadczenia pojednania, a przez to inicjowania procesów pojednania w Europie. Wraz z założeniem Fundacji Maksymiliana Kolbego, wspartym przez obie konferencje biskupów, postawiliśmy pierwszy krok w tym kierunku. Fundacja jest ważnym narzędziem dla naszej dalszej współpracy; jej działalność należy rozwijać i rozszerzać. W nawiązaniu do tego pragniemy w nadchodzących latach inicjować szereg projektów wspierania Kościołów w poszczególnych krajach i regionach w wytyczaniu lub kontynuowaniu mozolnych dróg pojednania. Uzdrowienie wspomnień, spojrzenie na ofiary historii oraz wola szczerości zajmują centralne miejsce. Jesteśmy przy tym świadomi, że nie mamy triumfalnie oferować jakiegoś „produktu”, lecz dawać innym nadzieję. Będziemy szukać rozmowy zwłaszcza z Kościołami w Bośni i Hercegowinie i innych częściach byłej Jugosławii, jak również z Kościołami w krajach Europy Wschodniej.
7. Pokój i pełne zaufania współistnienie są celem wszelkiego pojednania. Musimy z bólem zauważyć, że konflikty militarne i wojna nie zostały jeszcze przezwyciężone na naszym europejskim kontynencie. Obecnie nasze spojrzenie kieruje się szczególnie na Ukrainę, której integralność terytorialna została rażąco naruszona przez separatystów wspieranych przez Federację Rosyjską. Wschodnie i południowe rejony Ukrainy zostały wciągnięte w konflikt, w którym obok miejscowych zaangażowani są także obcy żołnierze. Konferencje Episkopatów Polski i Niemiec popierają wszystkie starania wspólnoty międzynarodowej, by na gruncie prawa międzynarodowego zapewnić całemu regionowi trwały i sprawiedliwy pokój. Rezygnacja z przemocy jest przy tym tak samo wskazana, jak i stałość w występowaniu przeciwko każdej formie agresji. Kryzys na Ukrainie jest także wyzwaniem dla Kościołów w Europie wschodniej. Raz jeszcze stoją one przed trudnym zadaniem, by nie dać się wciągnąć w narodową politykę interesów, ale poświadczać wiarygodność chrześcijańskiego orędzia pokoju. O ile jako Kościół katolicki w Polsce i Niemczech możemy pomóc w przerzucaniu mostów ponad podziałami i wrogością, jesteśmy gotowi – w pokorze, i bez jakiejkolwiek postawy pouczania – prowadzić rozmowy z naszymi prawosławnymi współbraćmi.
8. Europa, do której należą Polska i Niemcy, a której pogłębionej integracji pragniemy i którą wspieramy, jest przede wszystkim wspólnotą wartości i kultury. W wielu miejscach zapomina się dzisiaj o tym, że chrześcijańskie wartości i chrześcijański obraz człowieka głęboko kształtują europejskiego ducha i tożsamość Europejczyków. Przekonanie o niezbywalnej godności każdego człowieka uzasadnia nasze rozumienie wolności i solidarności. Jest ono zakorzenione w wierze w podobieństwo człowieka do Boga, którą chrześcijaństwo rozpowszechniło na naszym kontynencie. Nie może być głębszego uzasadnienia godności człowieka. Jako Kościół jesteśmy więc także dzisiaj winni Europie świadectwo wiary. Jesteśmy przekonani, że jeśli godność każdego człowieka będzie rozumiana jako dar Boży, wtedy nasza cywilizacja obroni się przed zejściem na manowce wykonalności i błędnie pojmowanego samookreślania się. W tym sensie opowiadamy się dalej za obroną życia na wszystkich jego etapach – od poczęcia aż do naturalnej śmierci – oraz próbujemy wprowadzać do debat medyczno-etycznych ducha rozeznania. Szczególnie wspieramy rozwój rodziny, która stanowi podstawę każdej społeczności, tworząc przestrzeń, w której człowiek uświadamia sobie swoją godność, wyjątkowość i społeczną odpowiedzialność. W duchu chrześcijańskiej nauki społecznej opowiadamy się za porządkiem społecznym i gospodarczym, w którym sprawiedliwość, wolność i troska o stworzenie pozostają stale na uwadze. Chodzi o „integralną ekologię (LS 10, LS 137) i „nowe modele postępu” (por. LS 194).
9. Chrześcijańskie rozumienie godności każdego człowieka oraz doświadczenie pojednania uwrażliwiają nas, chrześcijan, na cierpienia naszego czasu i wzywają nas do służby na rzecz potrzebujących – we własnym kraju, w europejskiej rodzinie narodów, ale również na świecie. Już przed 20. laty Konferencje Episkopatów Polski i Niemiec stwierdziły wspólnie: „Solidarność jest niepodzielna. Dlatego Europa nie powinna się koncentrować na sobie samej i hołdować przesadnemu eurocentryzmowi. Powinna się raczej otworzyć na ogólnoświatową solidarność i angażować się dla sprawiedliwości, pokoju i wolności dla wszystkich ludzi.” To zadanie jest aktualne w tej historycznej godzinie przede wszystkim wobec wielkiej liczby ludzi, którzy w sąsiedztwie naszego kontynentu, na Bliskim Wschodzie i w różnych częściach Afryki, stają się ofiarami terroru i wojny; w tym wobec przerażająco wielu chrześcijan, którzy jako mniejszości religijne są w swoich krajach pozbawieni szans na godne życie, a często tego życia pozbawiani. W ostatnich miesiącach, wielu ludzi z rejonów kryzysu uciekło; niemało szuka schronienia i przyjęcia w Europie. Kościół w Polsce i w Niemczech poczuwa się do bliskości z uchodźcami. Wszyscy jesteśmy wezwani do pomocy i wspierania działań naszych społeczeństw i rządów.
10. Katolicy w Niemczech i Polsce rozumieją zatem jeszcze bardziej, że są wspólnie posłani, aby dawać naszym społeczeństwom świadectwo chrześcijańskiej wiary i zaangażowania. Tak jak Światowe Dni Młodzieży w roku 2005 w Kolonii, tak też przyszłoroczne Światowe Dni Młodzieży w Krakowie, zgromadzą wielu młodych wierzących z obu krajów, by umacniać ich poprzez osobiste spotkania. Wspierany przez wstawiennictwo Matki Bożej Częstochowskiej, świętego Maksymiliana Kolbego, który czczony jest jako męczennik pojednania, świętego papieża Jana Pawła II – cały lud Boży w Polsce i w Niemczech wezwany jest do odważnego podjęcia dzisiejszych zadań w duchu przeżytego pojednania. Dzisiaj nie patrzymy tylko na historyczne wydarzenie, ile raz jeszcze wspólnie zobowiązujemy się, jako Kościół w Polsce i w Niemczech, do zaangażowania na rzecz pojednania, pokoju i solidarności. Ta wspólna droga się nie kończy! Wręcz przeciwnie, ze spotkania biskupów ma się przerodzić w głęboką wymianę na wszystkich płaszczyznach Kościoła w naszych krajach. Do tego zachęcamy, o to chcemy wspólnie zabiegać.
Jasna Góra, w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, 22 listopada 2015 r.+Stanisław Gądecki Arcybiskup Metropolita Poznański Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski + Reinhard kard. Marx Arcybiskup Monachium i Freising Przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec
***
Zukunft gestalten aus dem Geist erfahrener Versöhnung
Gemeinsame Erklärung der Vorsitzenden der Polnischen und der Deutschen Bischofskonferenz aus Anlass des 50. Jahrestages des Briefwechsels von 1965- 50 Jahre sind vergangen, seit die polnischen und die deutschen Bischöfe mit ihrem Briefwechsel in den letzten Tagen des Zweiten Vatikanischen Konzils zu einem neuen Anfang in den Beziehungen der Völker beitrugen. Die Initiative ging von denpolnischen Bischöfen aus. Ihr Schreiben an die deutschen Mitbrüder enthielt die bemerkenswerten Sätze, die bis heute im geschichtlichen Bewusstsein nachhallen: „Wir strecken unsere Hände zu Ihnen hin in den Bänken des zu Ende gehenden Konzils, gewähren Vergebung und bitten um Vergebung.“ Die Antwort der deutschen Bischöfe erfolgte einige Tage später: „Mit brüderlicher Ehrfurcht ergreifen wir die dargebotenen Hände. Der Gott des Friedens gewähre uns auf die Fürbitte der ‚reginapacis‘, dass niemals wieder der Ungeist des Hasses unsere Hände trenne!“
- Die Jüngeren in unseren Ländern können die Brisanz dieser Worte heute kaum noch ermessen. Sie erleben Deutschland und Polen als gute Nachbarn, die in international anerkannten Grenzen leben. Beide Länder sind Mitglieder der Europäischen Union und im transatlantischen Sicherheitsbündnis. Die Bürger haben die Möglichkeit, jederzeit das Nachbarland zu besuchen, dort zu studieren, eine Arbeit aufzunehmen und sich niederzulassen. Polen und Deutsche begegnen sich im Alltag unbefangen, gemeinsam engagieren sie sich in wirtschaftlichen oder zivilgesellschaftlichen Projekten, schließen Freundschaften und Ehen. Diese Fortschritte im Miteinander sind atemberaubend, wenn man sich die Lage vor Augen führt, die Mitte der 1960er Jahre – zwanzig Jahre nach dem Ende des Zweiten Weltkrieges – herrschte.
- Durch den Eisernen Vorhang waren West-Deutsche und Polen damals strikt voneinander getrennt. Bleischwer lastete die Erinnerung an die deutsche Besatzung während des Zweiten Weltkriegs auf den Menschen in Polen. Es war kein Krieg jener Art gewesen, wie ihn die Völker Europas in ihrer Geschichte nur allzu oft geführt hatten. Das nationalsozialistische Deutschland mit seiner rassistischen Ideologie hatte einen Versklavungskrieg gegen Polen geführt und wollte ganze Schichten der Gesellschaft physisch vernichten.
Vor diesem Hintergrund wird das historische Verdienst der polnischen Bischöfe deutlich, die ihre Hände über den Graben der Gewaltgeschichte zwischen den Völkern hinweg ausgestreckt haben – eine Geste, die von den deutschen Mitbrüdern dann erwidert wurde. „In Anbetracht des verbrecherischen Angriffskriegs des nationalsozialistischen Deutschland, des tausendfachen Unrechts, das in der Folge den Menschen in Polen durch Deutsche zugefügt wurde, und des Unrechts, das vielen Deutschen durch Vertreibung und Verlust der Heimat angetan wurde wiederholen wir in diesem Geiste gemeinsam die Worte von 1965: Wir vergeben und wir bitten um Vergebung“ (Gemeinsame Erklärung der Deutschen Bischofskonferenz und der Polnischen Bischofskonferenz aus Anlass des 40. Jahrestages des Briefwechsels vom 21. September 2005).
- Die Kirche ist damals aus den realpolitischen Zwängen des Kalten Krieges ausgebrochen und hat ein wirkmächtiges Zeichen eines prophetischen Realismus gesetzt. Unsere Vorgänger haben unter extrem schwierigen Umständen auf die Kraft der Vergebung und der Wahrhaftigkeit vertraut. Sie haben die Bereitschaft gezeigt, sich auf den anderen mit dessen Perspektiven und Verletzungen einzulassen. Wenn wir den damaligen Bischöfen heute für ihren christlichen Mut und ihr Zeugnis des Glaubens danken, so schließen wir in dieses Gedenken die vielen Männer und Frauen auf beiden Seiten ein, die seit den 1960er Jahren erste Schritte der Annäherung gegangen sind und so jenen langen, mühsamen, manchmal auch steinigen und holprigen Weg begannen, der schließlich in die Freundschaft und alltägliche Normalität mündete, die unsere Nationen inzwischen verbindet. Im gleichen Jahr wie der Briefwechsel wurdeauch die „Ostdenkschrift“ der Evangelischen Kirche in Deutschland veröffentlicht.
- Der gemeinsame Blick kann und darf sich heute auf die Fragen von Gegenwart und Zukunft richten, weil unsere Vorgänger vor dem Blick auf die belastende und trennende Vergangenheit nicht zurückgeschreckt sind. Das Geschenk der Versöhnung, das wir empfangen haben, schärft unseren Blick und lässt uns die Aufgaben besser erkennen, vor denen wir stehen. Den Kirchen in beiden Ländern ist es aufgetragen, die Zukunft aus dem Geist der erfahrenen Versöhnung zu gestalten.Dabei bleibt die Einheit Europas mit seinen christlich geprägten Grundlagen eine Aufgabe, an der wir als Kirche aktiv und intensiv mitarbeiten wollen. Wir sind Christen, wir sind Polen und Deutsche, aber wir sind gemeinsam Europäer!
- Das Geschenk der Versöhnung macht uns sensibel für die Situationen von Unversöhntheit und Unfrieden in der heutigen Welt. Trotz aller Fortschritte, für die wir dankbar sein dürfen, leidet Europa an vielen Orten nach wie vor unter den nachwirkenden Wunden der Vergangenheit. Die Identität von Völkern und Gruppen wird immer noch geprägt von historischen Lasten, die nie abgetragen wurden. So werden Unverständnis und Misstrauen, Hass und Gegnerschaft von Generation zu Generation weitergegeben. Die Polnische und die Deutsche Bischofskonferenz feiern das Jubiläum des Briefwechsels deshalb in der Absicht, die Erfahrung der Versöhnung in das Gespräch mit der Kirche und der Gesellschaft in anderen Ländern einzubringen und so Impulse für Versöhnungsprozesse in Europa zu setzen. Mit der von beiden Bischofskonferenzen angestoßenen Gründung der Maximilian-Kolbe-Stiftung haben wir einen ersten Schritt dazu getan. Die Stiftung ist ein wichtiges Instrument unserer künftigen Zusammenarbeit; ihre Arbeit soll weiterentwickelt und ausgebaut werden. In den kommenden Jahren wollen wir daran anknüpfend eine Reihe von Projekten initiieren, die Kirchen darin unterstützen, in ihren Ländern und Regionen die mühsamen Wege der Versöhnung anzubahnen oder weiterzugehen. Die Heilung von Erinnerungen, der Blick auf die Opfer der Geschichte und der Wille zur Wahrhaftigkeit stehen im Mittelpunkt. Dabei sind wir uns sehr bewusst, dass wir nicht triumphalistisch ein „Produkt“ anzubieten haben, sondern anderen eine Hoffnung vermitteln dürfen. Besonders mit den Kirchen in Bosnien-Herzegowina und anderen Teilen des ehemaligen Jugoslawiens sowie mit den Kirchen in osteuropäischen Ländernwerden wir das Gespräch suchen.
- Frieden und ein vertrauensvolles Miteinander sind das Ziel aller Versöhnung. Schmerzlich müssen wir erkennen: Militärische Auseinandersetzungen und Krieg sind auf unserem europäischen Kontinentauch heute noch nicht überwunden. Derzeit richten sich unsere Blicke besonders auf die Ukraine.Deren territoriale Integrität wurde durch Übergriffe von Separatisten, die von der Russischen Föderation Unterstützung erfuhren, flagrant verletzt. Die östlichen und südlichen Landesteile sind in einen Konflikt hineingetrieben worden, an dem neben einheimischen auch fremde Kämpfer beteiligt sind. Die Bischofskonferenzen aus Polen und Deutschland unterstützen alle Bemühungen der internationalen Gemeinschaft, auf der Grundlage des Völkerrechts einen tragfähigen und gerechten Frieden für diese Region anzubahnen. Der Verzicht auf Gewalt ist dabei ebenso geboten wie Festigkeit im Auftreten gegenüber jeder Form von Aggression. Die Krise in der Ukraine fordert auch die Kirchen im östlichen Europa heraus. Einmal mehr stehen sie vor der schwierigen Aufgabe, sich nicht von nationaler Interessenpolitik vereinnahmen zu lassen und die Glaubwürdigkeit der christlichen Friedensbotschaft zu bezeugen. Soweit wir als katholische Kirche in Polen und in Deutschland helfen können, Brücken über die Gräben der Feindschaft zu schlagen, stehen wir dazu – in Demut und ohne jede Attitüde der Belehrung – bereitund werden auch das Gespräch mit unseren orthodoxen Mitbrüdern suchen.
- Das Europa, dem Polen und Deutschland angehören und dessen vertiefte Integration wir wünschen und fördern, ist vor allem eine Werte- und Kulturgemeinschaft. Vielerorts gerät heute in Vergessenheit, dass die christlichen Werte und das christliche Menschenbild den europäischen Geist und die Identität der Europäer tief prägen.Die Überzeugung von der unverlierbaren Würde eines jeden Menschen begründet unser Verständnis von Freiheit und Solidarität. Sie wurzelt im Glauben an die Gottesebenbildlichkeit des Menschen, den das Christentum auf unserem Kontinent verbreitet hat. Eine tiefere Begründung der Menschenwürde kann es nicht geben. Als Kirche schulden wir Europa deshalb auch heute das Zeugnis dieses Glaubens. Wir sind überzeugt: Wenn die Würde eines jeden Menschen als Geschenk Gottes verstanden wird, dann ist unsere Zivilisation davor gefeit, auf die Abwege der Machbarkeit und missverstandener Formen menschlicher Selbstbestimmung zu geraten. In diesem Sinne treten wir weiterhin für den Schutz des Lebens in allen seinen Phasen – von der Empfängnis bis zum natürlichen Ende – ein und suchen den Geist der Unterscheidung in die medizinethischen Debatten einzubringen. Nicht zuletzt fördern wir das Gedeihen der Familien, die die Basis einer jeden Gesellschaft darstellen und den Raum bieten sollen, in dem Menschen sich ihrer Würde, Einzigartigkeit und sozialen Verpflichtung konkret bewusst werden können.Im Geist der Katholischen Soziallehre treten wir ein für eine Gesellschafts- und Wirtschaftsordnung, in der soziale Gerechtigkeit, Freiheit und Bewahrung der Schöpfung nachhaltig im Blick bleiben. Es geht um eine „ganzheitliche Ökologie“ (LS 10, LS 137) und „eine neue Fortschrittsidee“ (vgl. LS 194).
- Das christliche Verständnis der Würde eines jeden Menschen und die Erfahrung der Versöhnung machen uns Christen sensibel für die Leiden unserer Zeit und rufen uns zum Dienst an den Notleidenden – im eigenen Land, in der europäischen Völkerfamilie, aber auch in der Weltgesellschaft. Schon vor 20 Jahren haben die Polnische und die Deutsche Bischofskonferenz gemeinsam festgestellt: „Solidarität ist unteilbar. Europa darf sich deshalb auch nicht auf sich selbst zurückziehen und einem überholten Eurozentrismus huldigen. Es muss sich vielmehr für weltweite Solidarität öffnen und sich für Gerechtigkeit, Frieden und Freiheit für alle Menschen einsetzen.“ Dieser Auftrag besteht in unserer geschichtlichen Stunde vor allem angesichts der großen Zahl von Menschen, die in der Nachbarschaft unseres Kontinents, im Nahen Osten und in Teilen Afrikas, zu Opfern von Terror und Krieg werden – darunter, gerade weil sie Minderheiten in ihren Ländern sind, erschreckend viele Christen, denen die Chance eines würdigen Lebens und manchmal das Leben selbst geraubt werden. Viele Menschen aus der Krisenregion haben in den zurückliegenden Monaten die Flucht angetreten; nicht wenige suchen Schutz und Aufnahme in Europa. Die Kirche in Polen und in Deutschland weiß sich den Flüchtlingen nahe. Wir sind aufgerufen zur Hilfe und ermutigen die Hilfsbereitschaft unserer Gesellschaften und Regierungen. Als Kirchen wollen wir unseren Beitrag leisten für ein gutes Gelingen der Integration der Flüchtlinge in unseren Ländern.
- Die Katholiken in Deutschland und in Polen wissen sich also einmal mehr gemeinsam auf den Weg gesandt, unseren Gesellschaften das Zeugnis christlichen Glaubens und Engagements zu geben. Wie beim Weltjugendtag 2005 in Köln, so wird auch der nächstjährige Weltjugendtag in Krakau viele junge Gläubige aus beiden Ländern zusammenführen und sie durch persönliche Begegnungen bestärken können. Begleitet von der Fürsprache der Gottesmutter in Tschenstochau, des heiligen Maximilian Kolbe, der als Märtyrer der Versöhnung verehrt wird, und des heiligen Papstes Johannes Paul II. ist das ganze Gottesvolk in Polen und Deutschland aufgerufen, die heutigen Aufgaben im Geiste der erfahrenen Versöhnung mutig anzunehmen. Wir schauen heute nicht nur zurück auf ein historisches Ereignis, sondern wir verpflichten uns gemeinsam neu, als Kirche in Polen und Deutschland engagiert einzutreten für Versöhnung, Frieden und Solidarität. Dieser gemeinsame Weg geht weiter! Er sollte noch mehr, über die Begegnung der Bischöfe hinaus, zu intensiverem Austausch auf allen Ebenen der Kirche in unseren Ländern werden. Dazu ermutigen wir, das wollen wir gemeinsam voranbringen.
