Boże Narodzenie w Kościele greckokatolickim

Wigilię poprzedził 40-dniowy Post Filipowy. Swoją nazwę bierze on od imienia apostoła, którego wspomnienie wypada w przeddzień rozpoczęcia postu.

W tym dniu obowiązuje ścisły post, a wieczorem rodziny zasiądą do uroczystych kolacji. Na stołach będą m.in.: ryby, pierogi czy barszcz, ale przede wszystkim nie może zabraknąć kutii, która sporządzana jest z produktów rolnych: pszenicy, miodu, maku, orzechów i bakalii. Symbolizuje ona rodzące się życie i wieczne szczęście. Zamiast opłatka jest prosfora – pszenny chleb.

Zgodnie z tradycją, po wieczerzy wierni udają się do cerkwi na liturgię o nazwie Powieczerze wielkie. W jej trakcie odczytywane jest m.in. proroctwo Izajasza o narodzinach Zbawiciela. Zależnie od lokalnego zwyczaju, w niektórych parafiach po nabożeństwie odprawia się również Mszę św., w innych są one sprawowane dopiero kolejnego dnia, czyli w Boże Narodzenie.

Na ogół w cerkwiach nie ustawia się szopek. Zamiast nich w centralnej części świątyni ustawiona jest ikona przedstawiająca scenę narodzenia Chrystusa i krzyż.

Świętowanie trwa trzy dni. W drugim obchodzona jest uroczystość Soboru Bogurodzicy, a w trzecim św. Stefana (Szczepana) pierwszego męczennika i diakona.

Kościół greckokatolicki w Polsce tworzy metropolia przemysko-warszawska. W jej skład wchodzą dwie diecezje: archieparchia (archidiecezja) przemysko-warszawska, którą kieruje abp Eugeniusz Popowicz oraz eparchia (diecezja) wrocławsko-gdańska, której ordynariuszem jest bp Włodzimierz Juszczak. Posiadają one ponad 130 parafii, a dokładna liczba wiernych jest trudna do oszacowania ze względu na dużą migrację ludności z Ukrainy.

Według danych za rok 2013, było ich ponad 33 tysiące, jednak w rzeczywistości liczba ta jest dużo większa. W ostatnim czasie w kolejnych miastach powstają nowe ośrodki duszpasterskie, które mają zapewnić wiernym możliwość przystępowania do sakramentów i uczestnictwa w Mszy św. w obrządku bizantyjsko-ukraińskim.