“Pro memoria” Prymasa Wyszyńskiego nagrodzone FENIKSEM 2018 w kategorii „historia”
Kapituła Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS przyznała w tym roku tę prestiżową nagrodę w kategorii „historia” wydawcom publikacji zapisków Prymasa Tysiąclecia: „Stefan Wyszyński, Pro memoria, t. 1: 1948-1952” pod red. naukową Pawła Skibińskiego; „Stefan Wyszyński, Pro memoria, t. 2: 1953” pod redakcją naukową Ewy Czaczkowskiej.
Na wielotomowe dzieło „Pro memoria” złożyły się tysiące codziennych notatek sporządzanych przez kard. Stefana Wyszyńskiego przez ponad 30 lat. To unikatowe świadectwo niestrudzonej działalności prymasowskiej w latach 1948-1981.
Zainaugurowana w 2017 r. seria wydawnicza jest pierwszą próbą całościowego i krytycznego wydania zapisek – opatrzonego aparatem naukowym obejmującym wstęp, przypisy oraz indeksy.
Wydanie jest wspólnym przedsięwzięciem pięciu podmiotów: Archidiecezji Warszawskiej, Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Instytutu Pamięci Narodowej, dla którego jest to przedsięwzięcie realizowane w ramach centralnego projektu badawczego ,,Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989”.
Do czytelników trafiły już dwa tomy tej monumentalnej serii wydawniczej obejmującej notatki Prymasa Tysiąclecia z lat 1948-1981. W sumie zaplanowano 27 tomów. Tom III ukaże się w czerwcu.
Porozumienie o opracowaniu i publikacji w formie wielotomowego wydawnictwa „Pro memoria” zapisków Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego zostało zawarte 27 lipca 2015 r. w Warszawie. Podpisali je prezes Łukasz Kamiński w imieniu Instytutu Pamięci Narodowej, kard. Kazimierz Nycz w imieniu Archidiecezji Warszawskiej, abp Wojciech Polak, Prymas Polski w imieniu Archidiecezji Gnieźnieńskiej, ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński jako rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Stanisława Grochowska – Odpowiedzialna Generalna Instytutu Prymasa Wyszyńskiego.
Zdaniem bp. Jana Kopca, przewodniczącego Rady Programowej serii wydawniczej „Pro memoria” zapiski kard. Wyszyńskiego są „źródłem na tyle ważnym, iż mogą wpłynąć na zmianę spojrzenia historyków na okres komunizmu w Polsce”. „Ze stronic tych przemawia sam Prymas Tysiąclecia, każdym zdaniem dając świadectwo tego, jak rozumiał swoją odpowiedzialność za Kościół i Naród” – podkreśla w przedmowie bp Kopiec.
Następcy kard. Wyszyńskiego na stolicach metropolii warszawskiej i gnieźnieńskiej kard. Kazimierz Nycz i abp Wojciech Polak wyrazili nadzieję, że dzięki wydaniu „Pro memoria” czytelnicy będą w stanie „lepiej poznać i zrozumieć nie tylko osobę Prymasa Wyszyńskiego, ale także kilka dekad najnowszych dziejów Kościoła powszechnego i naszej Ojczyzny, na które kard. Wyszyński wywarł niezaprzeczalny i doniosły wpływ”. „Jest to także unikalny dokument bogatego życia duchowego i osobistej heroiczności Prymasa Tysiąclecia” – napisali we wstępie do I tomu „Pro memoria”
Przez cały czas swej prymasowskiej posługi kard. Wyszyński regularnie prowadził osobiste zapiski zwane przezeń „Pro memoria”. Pierwszy zapis tego zbioru pochodzi z 22 października 1948 roku, a więc z dnia nagłej śmierci kard. Augusta Hlonda; ostatni zaś z 12 maja 1981 roku, dnia 35. rocznicy konsekracji biskupiej, na 16 dni przed śmiercią ich autora. Z tego, prawie 33-letniego okresu zachowało się kilkadziesiąt tomów rękopisów. Spośród nich światło dzienne ujrzały dotychczas jedynie nieliczne fragmenty – kilka lat temu opublikowano niepełny tekst tomu za lata 1948-1953, także wydano zapiski z 1966 r. Notatki „Pro memoria” za lata 1953-1956 weszły też w pewnym stopniu w skład słynnego tomu „Zapisków więziennych” kard. Wyszyńskiego, opisujących 3-letni okres odosobnienia prymasa.
archwwa.pl
