Msza św. w setną rocznicę powołania Biskupstwa Polowego w Polsce

Msza św. rozpoczęła się od wprowadzenia pocztu sztandarowego Wojska Polskiego i odegrania hymnu państwowego. Abp Salvatore Pennacchio używał podczas liturgii historycznego pastorału, który otrzymał pierwszy biskup polowy Stanisław Gall podczas pierwszego zjazdu dziekanów w 1919 r.

Zebranych w katedrze polowej powitał biskup polowy Józef Guzdek, który przypomniał, że ustanowione przez papieża Benedykta XV Biskupstwo Polowe w Polsce, dało początek zorganizowanemu duszpasterstwu wojskowemu. – To przełomowe wydarzenie stało się możliwe dzięki wzajemnemu zrozumieniu i współpracy, polskiego państwa, ówczesnej generalicji i Kościoła. Wszyscy oni rozumieli, że w trosce o zachowanie wolności odrodzonej Ojczyzny niezwykle ważna jest siła miecza – żołnierz dobrze uzbrojony i wyszkolony, ale jeszcze ważniejsza jest siła ducha. Fundamentem silnej armii jest żołnierz zmotywowany do największych poświęceń. W budowaniu tego moralnego fundamentu wielką pomoc stanowią kapelani, głoszący słowo Boże i towarzyszący żołnierzowi na polu walki – powiedział. Podziękował za obecność prezydentowi Andrzejowi Dudzie i obecnym na uroczystości gościom.

Prezydent Andrzej Duda w towarzystwie abp. Salvatore Pennacchio oraz bp. Józefa Guzdka odsłonili tablicę upamiętniającą ks. prał Achillesa Rattiego. Na tablicy umieszczone zostały wizerunek ks.  Achilles’a Rattiego, a także znak jubileuszowy setnej rocznicy powołania Biskupstwa Polowego w Polsce. Tablicę pobłogosławił abp Pennacchio.

Rozpoczynając Eucharystię Nuncjusz Apostolski podkreślił, że Msza św. w setną rocznicę ustanowienia Biskupstwa Polowego inauguruje także jubileusz stulecia nawiązania stosunków dyplomatycznych odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej ze Stolicą Apostolską.

Biskup Artur Miziński, sekretarz Konferencji Episkopatu Polski odczytał list kard. Pietro Parolina, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej przesłany w imieniu papieża Franciszka z okazji jubileuszu. Kard. Parolin zwrócił uwagę, że św. Jan Paweł II przypomniał podczas spotkania z Wojskiem Polskim, w Zegrzu Pomorskim, 2 czerwca 1991 r., że tradycje żołnierskie Polaków związały służbę wojskową z miłością Ojczyzny, podkreślając przy tym, że duszpasterstwo wojskowe, posiada w tym względzie doniosłe znaczenie. „Utożsamiając się z tą myślą świętego papieża z Rodu Polaków, Ojciec Święty Franciszek przekazuje na ręce Księdza Biskupa – dla całej Wspólnoty Ordynariatu Polowego – uznanie za troskę i podtrzymywanie tej pięknej tradycji, która uwzględniając niełatwą służbę wojskową otwiera serca żołnierzy oraz ich bliskich na wartości wiary, możliwość ewangelizacji, katechizacji, zbliżenia do modlitwy i życia sakramentalnego” – napisał kard. Parolin.

Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej przekazał też życzenia papieża Franciszka. „Jego Świątobliwość życzy, by duszpasterstwo wojskowe skutecznie wspierało żołnierzy i ich rodziny w poznawaniu Chrystusa i Jego Ewangelii, by pomagało im wzrastać w wierności wartościom, które chlubnie wyraża dewiza Wojska Polskiego: Bóg, Honor, Ojczyzna. Niech Bogurodzica Dziewica, Zwycięska Pani, Hetmanka i Królowa, będzie dla Ordynariatu Polowego, dla kapelanów oraz dla każdego żołnierza Opiekunką i Wspomożycielką” – napisał. Na koniec kard. Parolin zapewnił o udzieleniu przez Ojca Świętego wszystkim uczestnikom uroczystości  rocznicowych Apostolskiego Błogosławieństwa.

Homilię wygłosił kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski. Podkreślił w niej, że na jubileusz Biskupstwa Polowego trzeba patrzeć w kontekście obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. – Trzeba docenić męstwo i ofiarę polskich żołnierzy, którzy pierwotnie walcząc na trzech frontach mieli jeden wspólny cel: wywalczyć i odzyskać wolną, niepodległą Polskę – powiedział.

Metropolita warszawski powiedział, że w setną rocznicę powołania Biskupstwa Polowego warto dziękować za działalność wizytatora a później nuncjusza ks. prał. Achillesa Rattiego, wielkiego przyjaciela Polski i Polaków oraz bp. Stanisława Galla, pierwszego biskupa polowego, który obejmował biskupstwo w trudnych czasach. – Powstanie wielkopolskie, wojna na wschodzie, wszędzie tam czekali na kapelanów żołnierze, wszędzie tam była potrzeba duchowego wsparcia, którą miało zapewnić Biskupstwo Polowe. Bp Gall organizował te struktury, starał się być tym człowiekiem, który łączy i służy wszystkim niezależnie od tego, w którym miejscu Ojczyzny żołnierze się znajdowali i jaką opcję polityczną reprezentowali – powiedział.

Zdaniem kard. Nycza głównym czynnikiem determinującym posługę kapelanów ówcześnie i dziś jest patriotyzm. – Nie ma innej pełniejszej, głębszej motywacji do służby dla żołnierza i kapelana niż miłość do Ojczyzny. Z niej rodzi się ta najlepiej rozumiana propaństwowość wojska żołnierzy i kapelanów, którzy muszą uczestniczyć w tym kształtowaniu miłości Ojczyzny, przypominaniu o niej i kształtowaniu wiary otwierającej na wartości – podkreślił.

Metropolita warszawski zwrócił uwagę, że przelewanie krwi przez żołnierzy i trwanie przy nich kapelanów nie jest tylko przeszłością, ale dokonuje się także współcześnie podczas misji pokojowych. Jego zdaniem to wtedy najpełniej wyraża się misja żołnierza, który jest otwarty na przyjęcie posługi sakramentów i kapelana gotowego tę posługę nieść żołnierzom. – Wiara jest podstawą posługi w Kościele, posługi kapelanów, a także żołnierzy, pełniących piękną i odpowiedzialną misję, za którą wam wszyscy dziękujemy – powiedział.

Na koniec podkreślił, że rocznica ustanowienia Biskupstwa Polowego jest okazją do wyrażenia wdzięczności wobec ks. Achillesa Rattiego, kolejnych biskupów polowych, kapelanów oraz żołnierzy. – Dziękujemy za to co czynią, bo to, co czynią jest ważne i wielkie. Daje się zamknąć w tych trzech słowach: Bóg, Honor i Ojczyzna. Wszystko inne jest dodane. Jeśli te trzy słowa motywują odpowiedzialność za Ojczyznę i miłość do Ojczyzny, wtedy wszystko inne jest na właściwym miejscu – powiedział.

W darach ołtarza prezydent Andrzej Duda przekazał kadzielnicę i łódkę, przedstawiciele Poczty Polskiej ofiarowali specjalną edycję znaczka związaną z jubileuszem, a Małgorzata Żółcińska wotum-buławę dla znajdującej się w ołtarzu katedry figury Najświętszej Maryi Panny.

Eucharystię koncelebrowali biskupi: kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, abp Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański, pierwszy biskup polowy po przywróceniu Ordynariatu Polowego w 1991 r., bp Artur Miziński, sekretarz Konferencji Episkopatu Polski, bp Rafał Markowski, biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej, bp Marek Solarczyk, biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej  i bp Richard Spencer, biskup pomocniczy armii Stanów Zjednoczonych. Wśród koncelebrujących byli także o. Giulio Cerchietti, szef urzędu ds. koordynacji duszpasterstwa Ordynariatów Polowych, ks. Joachim Simon, dziekan i kapelan Bundeswehry oraz ks. Zbigniew Kras, kapelan prezydenta RP.

Po komunii głos zabrał prezydent Andrzej Duda. – Kapelan nie idzie z żołnierzami po to, by walczyć z bronią w ręku. Kapelan idzie po to, by być z żołnierzem i, służąc Bogu i ojczyźnie, służyć człowiekowi. Jakże niezwykła i trudna rola. Jakże niezwykła i trudna służba – powiedział.

Prezydent Andrzej Duda zwrócił uwagę, że „nikt sobie nie wyobraża, że kapelan może powiedzieć do żołnierzy „Boję się, nie pójdę z wami”, że kapelan „mógłby odmówić żołnierzom posługi”. – Chyba nikt sobie nie wyobraża prawdziwego polskiego wojska bez polskiego kapelana, bez księdza, bez tego, kto daje duchowe wsparcie, kto jest w jakimś sensie tym przedstawicielem Opatrzności, do którego można pójść, można się zwierzyć z najtrudniejszych rzeczy z największych kłopotów i uzyskać wsparcie, który zawsze powie: „idź i czyń swoją powinność” – powiedział prezydent Andrzej Duda.

Zwierzchnik Sił Zbrojnych podziękował kapelanom za ich posługę wśród żołnierzy. – Bóg zapłać w imieniu nie tylko wszystkich polskich żołnierzy, ale także w imieniu wszystkich Polaków, na których straży bezpieczeństwa stoi polski żołnierz. Szczęść Boże wszystkim polskim żołnierzom! – powiedział.

List do uczestników uroczystości skierował marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński.

„Mówiąc o stuleciu odzyskania przez naszą Ojczyznę niezależnego bytu państwowego trudno pominąć wkład Kościoła w wielkie dzieło niepodległości. Restytucja Rzeczypospolitej była czynem zbiorowym. Długi jest Panteon Polaków, których historia zwykła nazywać Ojcami Niepodległości, są wśród nich również kapłani. Odegrali oni ogromną rolę w ruchu narodowowyzwoleńczym i społecznym, a także w wychowaniu pokoleń w duchu patriotycznych i chrześcijańskich wartości ” –odczytał słowa Marszałka Sejmu jego doradca, Sławomir Siwek.

Marszałek Marek Kuchciński podkreślił, że setna rocznica powołania Biskupstwa Polowego w Polsce „stanowi sposobność do przypomnienia jego historii, a przede wszystkim do wyrażenia wdzięczności biskupom polowym oraz kapelanom, którzy na przestrzeni dziesięcioleci nieśli żołnierzom posługę duchową”.  Dodał, że to właśnie kapelani „byli ostoją wiary, budzili nadzieję, dodawali odwagi, zaś słowami modlitwy pogrążeni w głębokim smutku żegnali poległych kolegów” a za swoją posługę, pełnioną często w ukryciu, niejednokrotnie zapłacili życiem. „Ich bohaterstwo oraz oddanie Bogu, Ojczyźnie i bliźnim stanowią przykład, że nawet w najtrudniejszych warunkach można czynić dobro, służąc dziełu ewangelizacji” – napisał.

Na koniec biskup Józef Guzdek podziękował zebranym za obecność i wspólną modlitwę. – Dla mnie i dla kapelanów dzisiejsza uroczystość jest wezwaniem do jeszcze gorliwszej służby Bogu i ludziom noszącym mundury. Proszę o modlitwę za Ordynariat Polowy, abyśmy nigdy nie zawiedli tych, którzy liczą na pomoc duchową w czasie pokoju, a szczególnie w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia – powiedział.

We Mszy św. uczestniczyli Paweł Soloch, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, minister spraw wewnętrznych i administracji Joachim Brudziński, Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz generałowie, oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, komendanci służb mundurowych Policji, Straży Granicznej i Straży Ochrony Kolei.

W dniu 5 lutego 1919 r. wizytator apostolski ks. Achilles Ratti ogłosił utworzenie przez papieża Benedykta XV Biskupstwa Polowego w Polsce i nominowanie na pierwszego biskupa Wojsk Polskich dotychczasowego biskupa pomocniczego archidiecezji warszawskiej, bp. Stanisława Galla (1865–1942).

Na zdjęciu odsłonięcie i modlitwa przy tablicy upamiętniającej ks. Achillesa Rattiego, wizytatora apostolskiego, późniejszego nuncjusza, a następnie papieża Piusa XI.

tekst i zdjęcie Krzysztof Stępkowski/ www.ordynariat.wp.mil.pl