Źródła do dziejów Wydziału Teologicznego w Poznaniu

Monografia zawiera 169 tekstów źródłowych z lat 1918-2001 w językach oryginalnych (łacińskim, włoskim i francuskim) oraz ich tłumaczenie na język polski. Źródła umieszczono w porządku chronologicznym, od tekstów dotyczących starań o utworzenie fakultetu na Uniwersytecie Poznańskim w 1919 r., przez powstanie Papieskiego Wydziału Teologicznego aż po włączenie go w struktury Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 1998 r. Większość zamieszczonych tekstów nie była jeszcze publikowana, tylko niektóre dokumenty znalazły się w dotychczasowych edycjach źródeł.

Publikowane materiały pochodzą z różnych archiwów, przede wszystkim watykańskich: Archivio Segreto Vaticano, Archivio Storico della Congregazione per gli Affari Ecclesiastici Straordinari, Archivio Storico della Congregazione per l’Educazione Cattolica, a także z rzymskiego Archivum Romanum Societatis Jesu; polskich archiwów kościelnych: Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie; archiwów uniwersyteckich: Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Archiwum Wydziału Teologicznego UAM; Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie, Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (Oddział w Poznaniu).

Źródła poprzedza słowo wprowadzające abp. Stanisława Gądeckiego oraz wprowadzenie do monografii. Liczącą 837 stron publikację uzupełniają fotografie przedstawiające dokumenty archiwalne, bohaterów wydarzeń i ich miejsca.

Książka została opublikowana nakładem Wydawnictwa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Można ją nabyć w Wydawnictwie i w Bibliotece Wydziału Teologicznego (ul. Wieżowa 2/4 Poznań).

Na 4. stronie okładki zamieszczono następujące teksty na temat publikacji:

„Na kartach tej książki przewijają się znaczące nazwiska, można powiedzieć, że «dotykamy» życia i myśli wybitnych postaci, których działania wpisują się w historię Kościoła na naszej ziemi: abp Achille Ratti – późniejszy papież Pius XI, św. Paweł VI, kard. Karol Wojtyła – św. Jan Paweł II; kardynałowie Pietro Gasparri i Stefan Wyszyński; kardynałowie prefekci Kongregacji Edukacji Katolickiej Gaetano Bisleti, Giuseppe Pizzardo, Gabriel-Marie Garrone i Pio Laghi; rektor Uniwersytetu Poznańskiego Heliodor Święcicki, prof. Adam Wrzosek i liczne grono profesorów tej uczelni; arcybiskupi poznańscy Edmund Dalbor, August Hlond, Walenty Dymek i Antoni Baraniak.

Jako biskup najstarszej diecezji na ziemiach polskich wyrażam wdzięczność teologom działającym w Poznaniu, którzy pragnęli i potrafili służyć prawdzie, wierzyli w Słowo Boże i żywili miłość do Kościoła, podnosili swoje kwalifikacje naukowe i dawali świadectwo życia prawdziwie ewangelicznego. Życzę też, aby ‒ zgodnie z prośbą św. Jana Pawła II ‒ poznański Uniwersytet był miejscem spotkania pomiędzy utwierdzoną w swojej tożsamości kulturą polską i szanującą ponadczasowe wartości kulturą europejską, i by obecność Wydziału Teologicznego odsłaniała coraz bardziej duchowy, otwarty na nieskończoność kształt nauki, a równocześnie pomagała odkrywać solidne, naukowe fundamenty wiary”.

abp Stanisław Gądecki

„Nie ulega wątpliwości, iż publikacja ta stanowi ważne osiągnięcie badawcze w studiach nad dziejami Uniwersytetu Poznańskiego. Po raz pierwszy światło dzienne ujrzał tak obszerny materiał z Archiwum Watykańskiego. Publikacja ta pokazuje, jak niepełny był dotychczas obraz dziejów Wydziału Teologicznego. Jest ona również istotnym wkładem do dziejów polskiego Kościoła w okresie międzywojennym, a w tym jego stosunku do powoływania wydziałów teologicznych na polskich uniwersytetach w tym czasie”.

prof. dr hab. Tomasz Jasiński

„Edycje źródeł są zawsze ważnym wkładem w dokumentowanie przeszłości. Przede wszystkim historyk, ale w szerszej perspektywie każdy, kto chce poznać jakiś fragment dziejów, zwłaszcza dziejów instytucji lub przebiegu jakiegoś procesu, który dokonał się w historii, obcując bezpośrednio ze źródłami, ma możność wejścia w klimat epoki, poznania myślenia i argumentacji aktorów przedstawianych wydarzeń, czy wreszcie ma możność śledzić dokonujące się procesy niejako «od kulis», zatrzymując się nie tylko na faktach, które zaistniały, ale także docierając do sposobów ich wypracowywania, podejmowania decyzji, rozważania wszystkich okoliczności czy zwrócenia uwagi na te wreszcie fakty, które stały niejako w cieniu badanych wydarzeń”.

prof. dr hab. Roland Prejs OFMCap

Za: www.archpoznan.pl