“Arcydzieła z Watykanu”. Bp Janocha opowiedział o polonicach w zbiorach watykańskich

Ekspozycja „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II” , która nawiązuje do biografii Karola Wojtyły i jego papieskiego nauczania kierowanego do Polaków podczas pielgrzymek do Ojczyzny, ma być hołdem dla Papieża-Polaka. Wystawa zamyka zainaugurowane w 2020 r. obchody 100. rocznicy jego urodzin.

Artystyczne polonica w zbiorach watykańskich były tematem wykładu bp. Michała Janochy wygłoszonego w ramach cyklu wykładów towarzyszących wystawie. Bp Janocha omawiał różne przykłady piśmiennictwa, grafiki i sztuki, począwszy od średniowiecznego dokumentu Dagome iudex kończąc na pamiątkowym medalu związanym z pontyfikatem papieża Jana Pawła II.

Wykład bp. Janochy pt. „Polska na Watykanie sub specie artistica” nawiązywał do projektu prowadzonego przez lata przez wybitnego humanistę i historyka sztuki ks. prof. Janusza Stanisława Pasierba, a następnie kontynuowanego przez samego bp. Janochę. Owocem tych prac była wydana w 2000 roku publikacja pt. „Polonica artystyczne w zbiorach watykańskich”. Prezentowała ona dzieła znajdujące się na terenie Państwa Watykańskiego i związane z Polską przez autora, temat lub proweniencję.

Bp Janocha omawiał m.in. średniowieczny dokument Dagome iudex, w którym znajduje się najstarsza wzmianka o Polsce zanotowana przez kard. Deusdedita w 1075 roku, Legendarium Andegaweńskie, czy XVI-wieczny kodeks biskupa wrocławskiego Turzona.

Wśród wymienianych przez niego w kolejności chronologicznej dzieł znalazł się też portret kard. Stanisława Hozjusza z 1575 roku czy mapy Chin sporządzone przez polskiego misjonarza, jezuitę Michała Boyma.

Bp Janocha przypomniał też m.in. o figurze św. Jacka Odrowąża znajdującej się na kolumnadzie Berniniego i o tzw. Sztandarze Wielkiego Wezyra, ofiarowanym Ojcu Świętemu przez króla Jana Sobieskiego, obecnie zaginionym a eksponowanym niegdyś u wejścia do Bazyliki św. Piotra.

Autor wykładu zwrócił uwagę na wielką ilość eksponatów XIX-wiecznych, darów dla papieży i listów, które miały przypominać kolejnym następcom św. Piotra o nieistniejącym na ówczesnych mapach kraju. Szczegółowo omówił 3 kodeksy zawierające tłumaczenie tekstu bulli o Niepokalanym Poczęciu na języki reprezentujące trzy nacje dawnej Rzeczypospolitej, czyli bullę litewską, ruską i polską, będące – jak podkreślił – wielką lekcją polskiej historii.

Bp Janocha przypomniał też o dekoracji kaplicy w Castel Gandolfo ozdobionej przez polskiego artystę Jana Henryka Rosena na polecenie Piusa XI, który wcześniej pełnił m.in. funkcję nuncjusza apostolskiego w Polsce. W kaplicy znajduje się m.in. wizerunek Matki Bożej Częstochowskiej oraz sceny przedstawiające oblężenie Jasnej Góry i Bitwę Warszawską.

Bp Janocha mówił również o ok. 100 projektach znaczków pocztowych dla Poczty Watykańskiej autorstwa Polki, Kazimiery Dąbrowskiej, oraz o medalu autorstwa Ewy Olszewskiej-Borys upamiętniającym pielgrzymkę Jana Pawła II do Ojczyzny w 1982 roku. Autor wykładu podkreślił, że pontyfikat Jana Pawła II stanowi wielki osobny rozdział związany z polskimi pamiątkami w Watykanie.

Wystawa zamyka zainaugurowane w 2020 roku obchody 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II.

archwwa.pl / BP KEP