W niedzielę 17 października we wszystkich diecezjach na świecie, również w archidiecezji gnieźnieńskiej, zainaugurowany zostanie etap lokalny XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, do udziału w którym zaproszeni są wszyscy ochrzczeni. To nowość, do tej pory bowiem było to wydarzenie gromadzące głównie biskupów. Etap lokalny (diecezjalny) potrwa do kwietnia 2022 roku.
Papież Franciszek zainaugurował synod w ubiegłą niedzielę 10 października w Rzymie, Mszą św. z udziałem biskupów i delegatów krajowych z całego świata. W homilii zwrócił uwagę na trzy słowa-klucze, które mają kierować pracami synodalnymi na każdym ich etapie. To SPOTKANIE, SŁUCHANIE i ROZEZNAWANIE. W pierwszym – jak tłumaczył – nie chodzi o organizowanie spotkań teoretycznych, ale o faktyczne znalezienie czasu dla Boga i człowieka. Drugie – słuchanie, jest niezbędnym warunkiem pierwszego, czyli spotkania. Trzecie natomiast – rozeznawanie – jest potrzebne, by synod nie stał się kolejną konferencją czy zjazdem, ale wydarzeniem łaski, procesem uzdrowienia.
Po raz pierwszy w historii Kościoła synod będzie miał zmienioną formułę. Dotąd było to wydarzenie gromadzące głównie biskupów. W opublikowanej w 2018 roku konstytucji apostolskiej Episcopalis communio Ojciec Święty zdecydował, by miał on wymiar szerszy, umożliwiający uczestnictwo w nim każdemu ochrzczonemu. Będzie to zatem wydarzenie dłuższe, obejmujące dwa lata (potrwa do października 2023 roku) i składające się z trzech etapów: wspomnianego już etapu diecezjalnego, który rozpocznie się w najbliższą niedzielę i potrwa do kwietnia 2022 roku, następnie etapu kontynentalnego (wrzesień 2022 – marzec 2023) i wreszcie powszechnego, który odbędzie się w Rzymie w 2023 roku.
W archidiecezji gnieźnieńskiej koordynatorem procesu synodalnego na etapie diecezjalnym został ks. prof. UAM dr hab. Mieczysław Polak z Wydziału Teologicznego UAM w Poznaniu. W ubiegły poniedziałek 11 października, na spotkaniu z księżmi dziekanami, zaprezentował główne założenia i cele synodu, a także działania, jakie w ramach pierwszego etapu realizowane będą w archidiecezji gnieźnieńskiej. „Synodalność – podkreślił – musi wyrażać się w zwyczajnym sposobie życia i pracy Kościoła. Kościół synodalny to Kościół słuchający, w którym każdy może nauczyć się czegoś od drugiego. Tej właśnie drogi synodalności – powtórzył za papieżem Franciszkiem ks. Polak – Bóg oczekuje od Kościoła trzeciego tysiąclecia”.
Takie są też szczegółowe cele synodu, wśród których wymienić można m.in.: umożliwienie wypowiedzenia się i bycia wysłuchanym wszystkim chętnym, zwłaszcza tym, którzy z różnych powodów są na marginesie; docenienie bogactwa i różnorodności darów i charyzmatów; analizowanie tego, jak w Kościele przeżywana jest odpowiedzialność i władza, wreszcie odnowienie relacji między członkami wspólnot chrześcijańskich, a także między wspólnotami a innymi grupami społecznymi.
Przy czym – jak zaznaczył ks. Polak cytując dokument przygotowawczy synodu – „konsultacja Ludu Bożego nie oznacza przyjęcia w łonie Kościoła dynamiki demokracji opartej na zasadzie większości, ponieważ u podstaw uczestnictwa w każdym procesie synodalnym leży łączące wszystkich umiłowanie wspólnej misji ewangelizacyjnej, a nie reprezentowanie sprzecznych interesów”.
„Zasadnicze pytanie jakie kieruje tą konsultacją, jest następujące: Kościół synodalny, głosząc Ewangelię, «podąża razem» jak owo «podążanie razem» realizuje się dzisiaj w waszym Kościele partykularnym? Do podjęcia jakich kroków zaprasza nas Duch Święty, abyśmy wzrastali w naszym «podążaniu razem»?” – mówił ks. Mieczysław Polak wyjaśniając dalej, że to podstawowe pytanie rozłożone zostało na dziewięć kwestii szczegółowych, które będą pogłębiane w czasie prac synodalnych. Mają one pomóc znaleźć odpowiedź na konkretne pytania, które będą przedmiotem refleksji w parafiach i grupach synodalnych. Kto faktycznie jest na marginesie? W jaki sposób Bóg przemawia, także poprzez tych, którzy mają inne poglądy? Co utrudnia szczere wypowiadanie się w Kościele? W jaki sposób modlitwa i liturgia kształtują nasze życie i misję? Jakie obszary misji są przez nas zaniedbywane i jak rozwiązujemy różnice poglądów? Czy Kościół uczy się od innych jakie są owoce dialogu między chrześcijanami i jaki zrobić następny krok? Jak realizowana jest w praktyce praca zespołowa i współodpowiedzialność? Jak formujemy ludzi do słuchania się nawzajem i zaangażowania w misję? To główne zagadnienia, którymi zajmować się będą uczestnicy synodu m.in. na poziomie wspólnot parafialnych.
Koordynator procesu synodalnego omówił też działania i kalendarium etapu diecezjalnego oraz przedstawił propozycję grup synodalnych oraz konkretne rozwiązania organizacyjne na etapie parafii i dekanatów.
Wkrótce na stronie internetowej archidiecezji gnieźnieńskiej uruchomiona zostanie specjalna zakładka z wszystkimi materiałami o synodzie.
Zapraszamy również na transmisję Mszy św. inaugurującej etap diecezjalny synodu w archidiecezji gnieźnieńskiej. Msza św. pod przewodnictwem i z homilią Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka, z udziałem delegatów z wszystkich dekanatów, sprawowana będzie w niedzielę 17 października o 10.00 w katedrze gnieźnieńskiej. Okno transmisji na YouTube i Facebooku wkrótce.
archidiecezja.pl