Utworzona ok. 1123 r. (w miejsce diecezji kruszwickiej). Początkowo zwana diecezją kujawską lub kujawsko-pomorską. Papież Pius VII nadał jej 30 czerwca 1818 r. tytuł diecezji kujawsko-kaliskiej, a papież Pius XI 28 października 1925 r. nazwał ją diecezją włocławską. Papież Jan Paweł II wprowadził zmiany terytorialne 25 marca 1992 r. i 24 lutego 2004 r. Stolicą diecezji jest Włocławek z Katedrą Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Patronami diecezji są: św. Józef, Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny oraz bł. Bogumił, biskup.