Komunikat Przewodniczącego Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem KEP w 80. rocznicę pierwszego transportu Żydów do Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Zagłady w Treblince

W 80. rocznicę pierwszego transportu Żydów do Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Zagłady w Treblince staje nam przed oczami cierpienie, ból i śmierć tak wielu niewinnych ludzi. 22 lipca 1942 roku niemieccy okupanci zorganizowali pierwszy transport Żydów z getta warszawskiego. Obóz Treblinka II stał się miejscem zagłady niewidocznym dla oczu świata, ukrytym w lasach z dala od osiedli i miast. Przez ponad rok poniosło tam śmierć około 900 tysięcy Żydów, głównie polskiego pochodzenia. 

Obóz Treblinka II jest jednym z największych miejsc zagłady Żydów w Europie. „Z kim się dziś mówi, tego jutro już nie ma" – zapisał jeden z nielicznych więźniów, który przeżył. Więźniowie zwykle żyli tylko kilka godzin po przybyciu do tego obozu zagłady. Ginęli wyłącznie z powodu swojej narodowości. Byli to w przeważającej większości obywatele II Rzeczpospolitej, ale także Żydzi przywiezieni z Czech i Moraw, Słowacji, Bułgarii, Grecji i Macedonii, Austrii i Niemiec. Ginęli tam również Romowie i Sinti z Polski i Niemiec. Obóz Treblinka II powstał rok po utworzeniu Karnego Obozu Pracy Treblinka I, w którym byli więzieni głównie Polacy. Połowa z przeszło 20 tysięcy więźniów obozu Treblinka I zmarła lub została rozstrzelana. 

Poruszający Pomnik Ofiar Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Zagłady w Treblince II woła dziś do nas o pamięć. Kamienie, głazy i bruk drogi donikąd oraz kolejowe podkłady przywołują nazwy krajów i miast. Ukrywają się tam też imiona znajomych, przyjaciół, sąsiadów i krewnych. Nie wolno nam o nich zapomnieć. Nasza pamięć i modlitwa niech obejmą ich niewinną ofiarę, ich cierpienie i ból najbliższych. 

„Bez pamięci nigdy nie można iść naprzód" – pisze Papież Franciszek (Fratelli tutti, 249). „Musimy podtrzymywać «płomień zbiorowej świadomości, przekazując następnym pokoleniom świadectwo o potworności tego, co się wydarzyło»", płomień, który „ożywia i zachowuje w ten sposób pamięć o ofiarach, aby ludzkie sumienie stawało się coraz silniejsze w obliczu wszelkiej woli dominacji i zniszczenia" – podkreśla Ojciec Święty Franciszek.

Słowa wyryte na kamieniu przy pomniku w Treblince „Nigdy więcej" nie mogą stać się pustym frazesem w naszej teraźniejszości i przyszłości. Nigdy więcej nienawiści, zabijania, wrogości i pogardy dla innych. Droga pokoju, braterstwa i solidarności jest możliwa. Każdy z nas codziennie dokonuje wyborów mających wpływ na bliźnich i otoczenie. Wybierajmy dobro, abyśmy żyli w pokoju.

Bp Rafał Markowski
Przewodniczący Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem 

Warszawa, 22 lipca 2022 rok