Rzecznik KEP podsumowuje wydarzenia kościelne w 2025 roku

Pod znakiem Roku Jubileuszowego 2025

Rzecznik Episkopatu wskazał, że rok 2025 upłynął pod znakiem Jubileuszu 2025, który przeżywany był pod hasłem: „Pielgrzymi nadziei”. Przypomniał, że w ramach Roku Jubileuszowego odbywały się w Rzymie spotkania jubileuszowe różnych grup społecznych i zawodowych, podczas których uczestnicy Jubileuszu pielgrzymowali do Drzwi Świętych w rzymskich bazylikach większych oraz uczestniczyli w audiencjach jubileuszowych prowadzonych w pierwszej części roku przez papieża Franciszka, a po jego śmierci przez papieża Leona XIV.

„Pierwszym spotkaniem jubileuszowym w Rzymie był Jubileusz świata mediów, dziennikarstwa i komunikacji, który odbył się w dniach 24-26 stycznia. Wzięło w nim udział kilkudziesięciu dziennikarzy polskich. Reprezentowaliśmy różne media, a w różnorodności szukaliśmy tego, co najważniejsze, czyli głosu Ewangelii, który może być zwornikiem dla różnych tendencji politycznych, społecznych i gospodarczych” – ocenił ks. Gęsiak.

Rzecznik Episkopatu przyznał, że dużym wydarzeniem był także Jubileusz Młodych, który odbywał się na przełomie lipca i sierpnia. „Wzięło w nim udział ok. 12 tysięcy Polaków z kraju oraz blisko tysiąc przedstawicieli Polonii. Młodzieży z Polski towarzyszyło 24 biskupów, ponad 420 kapłanów oraz ponad 120 osób konsekrowanych. Z myślą o młodzieży z Polski powstała wyjątkowa przestrzeń: Polski Rzym – Casa Polonia, gdzie w czasie trwania Jubileuszu odbywały się codzienne katechezy, sprawowane były Msze św., a wieczorami odbywały się koncerty i wydarzenia artystyczne” – zwrócił uwagę.

Dodał, że w dniach 24-26 czerwca, w Jubileuszu Seminarzystów, Kapłanów i Biskupów uczestniczyli przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski, na czele z przewodniczącym KEP abp. Tadeuszem Wojdą SAC i sekretarzem generalnym KEP bp. Markiem Marczakiem.

Śmierć papieża Franciszka

Rzecznik KEP podkreślił, że bolesnym momentem dla całego Kościoła było odejście do Domu Ojca papieża Franciszka, który zmarł w poniedziałek w Oktawie Wielkanocy, 21 kwietnia. „Śmierć każdego papieża jest trudnym doświadczeniem dla wspólnoty wiernych, która w tym momencie pozostaje bez pasterza. Ufając jednak w prowadzenie Kościoła przez Ducha Świętego trwa na modlitwie o jego następcę” – zaznaczył. Przypomniał zarazem, że Ojciec Święty Franciszek zasiadał na Stolicy Piotrowej od 13 marca 2013 do 21 kwietnia 2025 roku. „W uroczystościach pogrzebowych, które odbyły się 26 kwietnia na Placu św. Piotra, uczestniczyli liczni przedstawiciele Kościoła katolickiego i innych Kościołów oraz związków wyznaniowych, a także kilkaset tysięcy wiernych. Ciało papieża Franciszka, zgodnie z jego wolą, spoczęło w Bazylice Matki Bożej Większej, gdzie znajduje się ikona Maryi Salus Populi Romani, przed którą Ojciec Święty zawsze się modlił przed udaniem się w podróż apostolską i po powrocie do Rzymu” – zauważył ks. Gęsiak.

Wybór papieża Leona XIV

„Po nocy zawsze następuje dzień i tak 8 maja, obradujące w Kaplicy Sykstyńskiej konklawe wybrało 267. Biskupa Rzymu. Został nim kard. Robert Prevost OSA, który przyjął imię Leon XIV. To pierwszy papież z Ameryki Północnej, chociaż tak naprawdę związany też z Ameryką Południową, jak jego poprzednik, w związku z posługą misyjną w Peru” – zaznaczył ks. Gęsiak. „Przesłaniem płynącym z jego homilii – którą zazwyczaj uważa się za programową – było wezwanie do jedności, przede wszystkim w Kościele, ale także pomiędzy różnymi wyznaniami, narodami, grupami społecznymi” – ocenił.

60. rocznica wystosowania orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich

Rzecznik Episkopatu wskazał, że jednym z ważniejszych wydarzeń kończącego się roku były centralne obchody 60. rocznicy wystosowania orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich, które odbyły się 18 i 19 listopada we Wrocławiu. Wzięli w nich udział przedstawiciele Episkopatów Polski i Niemiec oraz Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Antonio Guido Filipazzi. „W 1965 roku biskupi polscy wystosowali do biskupów niemieckich orędzie, które było milowym krokiem na drodze pojednania obydwu narodów. Dokument napisany przez ówczesnego arcybiskupa wrocławskiego Bolesława Kominka uważany jest za jeden z najważniejszych w powojennej historii Polski. Zawierał on słowa, które nie tylko przeszły do historii: +Przebaczamy i prosimy o przebaczenie+, ale również dzisiaj są inspiracją do budowania dobrych i trwałych relacji” – przyznał ks. Gęsiak. Przypomniał, że podczas uroczystości przewodniczący Konferencji Episkopatów Polski i Niemiec abp Tadeusz Wojda SAC i bp Georg Bätzing podpisali wspólne oświadczenie pt. „Odwaga wyciągniętych rąk”.

Przeszli do wieczności

Rzecznik KEP zwrócił także uwagę, że w 2025 roku Kościół w Polsce stracił kilka osobowości, które kształtowały jego życie i wizerunek na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. „21 marca zmarł o. Adam Schulz SJ, mój współbrat, pierwszy rzecznik Konferencji Episkopatu Polski oraz wieloletni przewodniczący Rady Ruchów Katolickich. W 1998 roku Konferencja Episkopatu Polski mianowała go dyrektorem biura informacji i pierwszym rzecznikiem Episkopatu. W ciągu pięciu lat pełnienia tej funkcji, o. Schulz pomagał w tworzeniu instytucji rzecznika prasowego w diecezjach oraz w innych instytucjach kościelnych, czym przyczynił się do otwarcia się Kościoła na wymiar medialny” – zaznaczył.

Przypomniał także, że 14 kwietnia, po długiej chorobie, odszedł do Domu Ojca bp Piotr Wojciech Turzyński, delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej i delegat ds. Duszpasterstwa Nauczycieli. „Pomimo ciężkiej choroby, jego zaangażowanie w sprawy Polonii nie ustawało. Do końca służył Polakom za granicą, którzy wiedzieli, że zawsze mogą liczyć na wsparcie swojego pasterza” – przyznał ks. Gęsiak.

„Niewątpliwą stratą dla Kościoła było także odejście arcybiskupa seniora Józefa Kowalczyka, który zmarł 20 sierpnia. Przez ponad 20 lat był nuncjuszem apostolskim w Polsce, a w latach 2010-2014 arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i Prymasem Polski. Jego wkład w przywracanie relacji dyplomatycznych na linii Polska-Watykan po przemianach ustrojowych w 1989 roku jest nieoceniony. Odegrał kluczową rolę w tworzeniu struktur administracyjnych Kościoła po transformacji ustrojowej oraz w procesie zawierania konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską. Swoją wieloletnią posługą przyczynił się także do stabilizacji relacji państwo-Kościół oraz do umocnienia pozycji Polski na arenie międzynarodowej w pierwszych dekadach po 1989 roku” – przyznał Rzecznik KEP.

Beatyfikacje i kanonizacje

Spośród innych wydarzeń, jakie miały miejsce w Kościele w Polsce w mijającym roku, ks. Gęsiak wymienił dwie beatyfikacje: ks. Stanisława Streicha, która odbyła się 24 maja w Poznaniu, oraz Sióstr Katarzynek, która miała miejsce 31 maja w Braniewie, w archidiecezji warmińskiej. Obu uroczystościom z obrzędem beatyfikacji przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. „Każda beatyfikacja jest świętem lokalnego Kościoła, który otrzymuje nowe wzory postaw do naśladowania. I choć zmieniają się uwarunkowania, w których żyjemy, problemy i wyzwania, którym należy stawić czoła, pozostają podobne. Nowi błogosławieni mogą być dla nas inspiracją w dokonywaniu codziennych wyborów, z których składa się życie” – wyjaśnił.

W tym kontekście przypomniał również o dwóch kanonizacjach, które miały miejsce w 2025 roku na Placu św. Piotra w Watykanie. „Kanonizacje Carla Acutisa i Pier Giorgia Frassatiego były bardzo oczekiwane przez wiernych, zwłaszcza przez ludzi młodych, dla których postaci te są inspirujące od lat z uwagi na ich młody wiek, w którym zakończyli swoje ziemskie życie, oraz dość bliskie nam czasy, w których żyli. Jednakże to, co najbardziej inspiruje w nich młodych ludzi, to fakt, że potrafili żyć pełnią życia dla Boga i dla bliźnich” – ocenił rzecznik KEP.

Jubileusze

Ks. Gęsiak zwrócił uwagę, że spośród innych wydarzeń, które w kończącym się roku naznaczyły życie Kościoła w Polsce, było m.in. zakończenie trwającej od 40 lat drugiej peregrynacji kopii Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej po polskich diecezjach. Spośród wydarzeń jubileuszowych, które przypadły w 2025 roku, Rzecznik Episkopatu wymienił 35-lecie reaktywowania działalności Caritas Polska, 25-lecie Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” oraz 25-lecie MIVA Polska.

Rzecznik Episkopatu przypomniał, że w mijającym roku obchodziliśmy również 80. rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau. Główne obchody miały miejsce 26 kwietnia na terenie byłego obozu, z udziałem delegacji Konferencji Episkopatu Polski i Konferencji Episkopatu Niemiec. Innym ważnym wydarzeniem w ocenie ks. Gęsiaka było ponowne wprowadzenie Ikony Matki Bożej Jasnogórskiej do odnowionej Polskiej Kaplicy w katedrze Notre-Dame w Paryżu.

Odnosząc się do dalszych zmian wprowadzonych w mijającym roku w organizacji lekcji religii w szkołach i przedszkolach przez Ministerstwo Edukacji Narodowej za pomocą rozporządzenia z 17 stycznia, Rzecznik KEP przypomniał, że 27 lutego Prezydium Konferencji Episkopatu Polski przekazało Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego petycję z prośbą o wystąpienie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności trybu wydania tegoż rozporządzenia z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w związku z art. 7, art. 25 ust. 4 i 5 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Podkreślił, że 3 lipca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że rozporządzenie Ministra Edukacji z 17 stycznia 2025 roku jest w całości niezgodne z wyżej wymienionymi podstawami prawnymi.

Dokumenty wydane przez Konferencję Episkopatu Polski

Rzecznik KEP przypomniał, że w 2025 roku Konferencja Episkopatu Polski opublikowała kilka ważnych dokumentów. „3 lutego Rada Konferencji Episkopatu Polski ds. Społecznych wydała komunikat o przeciwdziałaniu podziałom i wrogości, w którym podkreśliła, że +bez wzajemnego poszanowania i życzliwości nie jest możliwe budowanie życia społecznego opartego na prawdzie, wolności słowa i trosce o dobro wspólne+. 29 kwietnia zostało opublikowane Stanowisko Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetycznych wobec przerywania ciąży w przypadku dziecka zdolnego do samodzielnego życia na podstawie przesłanki zdrowia psychicznego, w którym jego członkowie podkreślili, że +nie może być przyzwolenia na wykorzystywanie orzeczeń psychiatrycznych do promocji aborcji na życzenie+. 8 maja zostało opublikowane Stanowisko Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Migrantów i Uchodźców, w którym członkowie Rady zaapelowali +o powrót do języka szacunku, prawdy i troski o dobro wspólne oraz o wzmacnianie wrażliwości serc na problemy migrantów+. 14 maja Prezydium KEP wydało List w sprawie nowego przedmiotu Edukacja zdrowotna, w którym biskupi zwrócili uwagę, że +wprowadzana do szkół tzw. Edukacja zdrowotna łamie wszystkie przepisy prawne, a w dłuższej perspektywie zmierza do zmiany polskiego prawa – na prawo antyrodzinne i destabilizujące płeć+. Natomiast 28 października przewodniczący KEP abp Tadeusz Wojda SAC promulgował nowy Statut Konferencji Episkopatu Polski, który wszedł w życie 30 listopada” – wskazał.

Ks. Gęsiak zwrócił także uwagę na wydane 20 listopada przez Zespół Ekspertów KEP ds. Bioetycznych Stanowisko odnośnie do godności osobowej i prawa do chrztu dzieci poczętych metodą in vitro, które wyjaśnia, że „każde dziecko poczęte w jakikolwiek sposób jest obdarowane godnością osobową i w całej pełni jest podmiotem prawa naturalnego oraz praw cywilnych i kościelnych”. Przypomniał również, że 22 listopada, podczas 403. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się na Jasnej Górze, biskupi wydali Apel pt. „Apelujemy o szacunek dla św. Jana Pawła II”, w którym napisali: „Napełniają smutkiem nieustannie powtarzające się w naszej Ojczyźnie próby zdyskredytowania autorytetu św. Jana Pawła II. Takie działania są niesprawiedliwe i krzywdzące, zwłaszcza że wymierzone są w człowieka, któremu nie tylko Kościół i nasz Naród, ale także cały świat tak wiele zawdzięcza”.

BP KEP