Gdańsk: Święcenia biskupie Marka Ochlaka OMI

W niedzielę 6 lipca o godz. 11.30 w oblackim kościele pw. św. Józefa przy ul. Elżbietańskiej w Gdańsku odbyła się uroczystość sakramentu święceń w stopniu episkopatu biskupa nominata Marka Ochlaka OMI. Głównym konsekratorem był abp Tomasz Grysa, nuncjusz apostolski na Madagaskarze, Seszelach, Mauritiusie i delegat apostolski na Komorach, a współkonsekratorami byli: abp Tadeusz Wojda SAC – metropolita gdański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski oraz bp Marie Fabien Raharilamboniaina OCD – ordynariusz diecezji Morondawa, przewodniczący Konferencji Episkopatu Madagaskaru. W uroczystości wzięli udział biskupi z Polski i Madagaskaru m.in: kard. Désiré Tsarahazana (Toamasina), abp Zbigniew Zieliński (Poznań), bp Kazimierz Gurda (Siedlce), bp Zbigniew Fortuniak (Poznań), bp Georges Varkey Puthiyakulangara (Port-Bergé), bp Marcellin Randriamamonjy (Farafangana), bp Zbigniew Robaszkiewicz MSF (Mahajanga) i bp Józef Szamoccki (Toruń). Eucharystia była sprawowana w języku polskim, z elementami języków francuskiego i malgaskiego. Uroczysty ingres bp. Marka Ochlaka OMI do katedry pw. św. Maurycego w Fenoarivo Atsinanana przewidziany jest na 10 sierpnia.

Obrzęd święceń

Po odczytaniu Ewangelii i odśpiewaniu hymnu do Ducha Świętego, odczytano bullę papieża Franciszka – oficjalny dokument, w którym Ojciec Święty mianuje danego prezbitera biskupem. Homilię wygłosił główny konsekrator, abp Tomasz Grysa. Mówił w niej o uniwersalnych zadaniach biskupa, dobrego pasterza i na Madagaskarze. Podkreślał powszechność Kościoła, nawiązywał do symboliki święceń biskupich. Jak stwierdził, cały Kościół wzywa pomocy Ducha Świętego nad nominatem. Nawiązując do Ewangelii, mówił, że Kościół nie daje Nominatowi trzosu, sandałów, sukni, ale pastorał, który z jednej strony pomaga w przewodzeniu owczarni, z drugiej służy odganianiu od niej złych wilków. Zauważył, że przeżywanie krzyża, szczególnie samotności, niezrozumienia, jest elementem tej posługi. Zachęcał nominata do modlitwy, do rozważania Słowa, do czerpania sił z Eucharystii, do wprowadzania pokoju, do otwarcia na dary Ducha Świętego.

Abp Tomasz Grysa, nuncjusz apostolski na Madagaskarze w #homilia podczas święceń biskupich Marka Ochlaka OMI: Pokój rodzi się w sercu biskupa wtedy, gdy biskup jest człowiekiem modlitwy [...] Miej zawsze czas na rozważanie i adorację Słowa Bożego. pic.twitter.com/NBli1YasUS

— EpiskopatNews (@EpiskopatNews) July 6, 2025

Po homilii kandydat na biskupa został publicznie zapytany o gotowość do podjęcia posługi pasterskiej – m.in. głoszenia Ewangelii, troski o lud Boży, wierności Kościołowi i następcy św. Piotra. Na każde z pytań odpowiedział: „Chcę”. Następnie, jako znak całkowitego zawierzenia Bogu, modlił się leżąc krzyżem na posadzce – w geście prostracji. W tym czasie zgromadzeni śpiewali Litanię do Wszystkich Świętych, wzywając wstawiennictwa nieba nad nowym pasterzem. Główny konsekrator, współkonsekratorzy oraz pozostali biskupi obecni na liturgii w milczeniu nałożyli ręce na głowę kandydata. Gest ten oznacza przekazanie daru Ducha Świętego i włączenie w sukcesję apostolską – nieprzerwany łańcuch święceń sięgający czasów Apostołów. Po nałożeniu rąk główny konsekrator odmówił uroczystą modlitwę święceń, prosząc Boga, by udzielił nowemu biskupowi darów Ducha Świętego, mądrości, roztropności i ducha pasterskiego. Nowo wyświęcony biskup został namaszczony krzyżmem – świętym olejem, który jest znakiem szczególnego udziału w kapłaństwie Chrystusa i w misji uświęcania Ludu Bożego. Otrzymał Ewangeliarz – księgę Słowa Bożego, która wcześniej była trzymana nad jego głową przez diakonów. To znak jego misji: głosić Ewangelię „w porę i nie w porę”. Otrzymał również insygnia biskupie: pierścień – wyrażający wierność i zaślubiny z Kościołem, Oblubienicą Chrystusa; mitrę – symbol biskupiej godności i wezwania do świętości; oraz pastorał – laskę pasterską, znak troski o powierzoną mu owczarnię. Na zakończenie obrzędu święceń nowy biskup otrzymał od współkonsekratorów znak pokoju – wyraz braterskiej więzi i włączenia do kolegium biskupów.

Przed błogosławieństwem głos zabrali: abp Tadeusz Wojda SAC – Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, Jerzy Ochlak – brat nowo wyświęconego biskupa, Bartosz Madejski OMI – p.o. Prowincjała Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Na koniec bp Marek Ochlak OMI dziękował Bogu za ludzi, których postawił na jego drodze, szczególnie za: rodziców, rodzinę, współbraci zakonnych, obecnych na uroczystości – w tym biskupów z Polski i Madagaskaru – oraz siostry zakonne. Zwrócił się do gości liturgii w języku francuskim, a w języku malgaskim do korzystających z transmisji w katedrze w Fenoarivo Atsinanana. Na koniec wyraził braterstwo względem Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej – jak stwierdził, „nadal będzie miał w sobie oblackie DNA”. Wśród grup i wspólnot oblackich zaakcentował obecność bardzo mu bliskich Przyjaciół Misji z kilku parafii, ministrantów z Kędzierzyna-Koźla oraz przedstawicieli oblackich parafii.

Herb i dewiza biskupia

Tarcza herbu biskupa Marka Ochlaka OMI jest podzielona na trzy części. Dwie pierwsze, w kolorach białym i czerwonym, nawiązują do barw flagi Polski. Trzecia – zielona – wraz z poprzednimi tworzy układ barw flagi Madagaskaru, gdzie biskup będzie pełnił swoją posługę. Na pierwszym, białym tle znajduje się zarys wyspy Madagaskar, na którym umieszczono „drzewo pielgrzyma” – ravinala. To charakterystyczna roślina Madagaskaru, nazywana też „drzewem wędrowca”, symbolizująca nadzieję i przetrwanie. Jej liście służą do budowy domów, pień zawiera wodę, a miąższ – pożywienie. Ravinala jest tu znakiem chrześcijańskiej drogi i duchowego pielgrzymowania, szczególnie w kontekście Jubileuszowego Roku 2025: „Pielgrzymi nadziei”. Na czerwonym tle widnieją symbole maryjne z koroną oraz litery „OMI”. Maryja była obecna w życiu biskupa od najmłodszych lat – jako Matka Boska Łąkowska z rodzinnej parafii w Nowym Mieście Lubawskim, Matka Boża Markowicka w Niższym Seminarium Duchownym, Matka Boża Kodeńska w nowicjacie i Matka Boża Pocieszenia w seminarium w Obrze. Korona odnosi się także do Matki Boskiej Częstochowskiej – Królowej Polski, która uczy miłości do Ojczyzny i wiary zakorzenionej w tradycji. Litery „OMI” symbolizują niemal 40 lat życia biskupa Marka jako Oblata Maryi Niepokalanej i realizację oblackiego charyzmatu: „Evangelizare pauperibus misit me” – „Głosić Ewangelię ubogim posłał mnie Pan”. Na zielonym tle widnieje lew wenecki – symbol św. Marka Ewangelisty, patrona biskupa Marka. Lew jest również elementem herbu Nowego Miasta Lubawskiego, rodzinnej miejscowości biskupa. To znak siły, wytrwałości, odwagi i naturalnego przywództwa, a zarazem symbol orędzia Ewangelii. Apokalipsa (5,5–6) ukazuje Jezusa jako Lwa z pokolenia Judy i Baranka – z jednej strony pełnego mocy, z drugiej – ofiarnego i pokornego. Oba obrazy razem ukazują głębię misji Zbawiciela.

Zawołanie biskupie brzmi: „Adveniat Regnum Tuum – Przyjdź Królestwo Twoje”. Nowy biskup pragnie, by jego posługa – uświęcania, nauczania i pasterzowania – była odpowiedzią na słowa Modlitwy Pańskiej i prowadziła do budowania Królestwa Bożego tu i teraz. Zawołanie to głęboko łączy się z duchowym testamentem św. Eugeniusza de Mazenoda, Założyciela Oblatów: „Praktykujcie pośród siebie miłość, miłość, miłość, a na zewnątrz gorliwość o zbawienie dusz”. (z książeczki święceń, opr. ks. Krystian Kletkiewicz).

Człowiek misji

Ojciec Marek Ochlak OMI urodził się 14 marca 1966 r. w Nowym Mieście Lubawskim. Uczył się w oblackim Niższym Seminarium Duchownym w Markowicach k. Inowrocławia (1981–1985). Do Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej wstąpił w 1985 r. Po odbyciu nowicjatu w Kodniu nad Bugiem, 8 września 1986 r. złożył pierwszą profesję zakonną i rozpoczął studia seminaryjne w Obrze k. Wolsztyna, gdzie 8 września 1990 r. złożył śluby wieczyste. Święcenia prezbiteratu o. Marek Ochlak przyjął 20 czerwca 1992 r. z rąk bp. Zdzisława Fortuniaka, ówczesnego biskupa pomocniczego archidiecezji poznańskiej.

Po święceniach pracował przez trzy lata jako wikariusz w parafii pw. św. Eugeniusza w Kędzierzynie-Koźlu. 8 sierpnia 1995 r. wyjechał na Madagaskar. Najpierw w Antananarivo-Soavimbahoaka (lata 1995–1996) odbył kurs języka i kultury malgaskiej. Następnie posługiwał w Marolambo jako misjonarz w buszu (1996–2001, od 1999 r. jako przełożony), w Toamasinie – Notre Dame de Lourdes (2001–2009, od 2006 r. jako przełożony i proboszcz), a także w Antananarivo-Soavimbahoaka (2009–2015) jako przełożony misjonarzy oblatów na Madagaskarze i wyspie Reunion. Po zakończeniu tej posługi, od 27 listopada 2016 r. pracował na misji Befasy, przejętej po misjonarzach saletynach. Przez lata posługi, z pomocą darczyńców z Polski, zbudował dla lokalnych społeczności m.in. studnie, wodociągi, szkoły, kaplice, szpitalik im. Wandy Błeńskiej, a także odnowił kościół w misji centralnej pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Po powrocie do Polski, od września 2021 r. pełnił funkcję dyrektora Prokury Misyjnej w Poznaniu, odpowiedzialnej za wsparcie misji (nie tylko oblackich), animację i informację misyjną. W strukturach Prokury działają m.in.: Stowarzyszenie Świeckich Przyjaciół Misji, Wydawnictwo Misyjne Drogi wraz z portalem misyjne.pl, Fundacja Instytut Mazenodianum oraz Stowarzyszenie Lumen Caritatis. 10 stycznia 2023 r. został wybrany przełożonym Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, a kanonicznie przyjął urząd miesiąc później. 17 kwietnia 2025 r. papież Franciszek mianował go biskupem diecezji Fenoarivo Atsinanana na Madagaskarze, była to ostatnia nominacja biskupia tego Ojca Świętego.

Diecezja Fenoarivo Atsinanana

Diecezja biskupa nominata, położona na wschodnim wybrzeżu Madagaskaru nad Oceanem Indyjskim, została erygowana 30 października 2000 r. przez papieża Jana Pawła II. Obejmuje obszar 25 tys. km² i jest sufraganią archidiecezji Toamasina, na czele z kard. Désiré Tsarahazana. Główne miasta diecezji z północy na południe to: Maroantsetra, Mananara, Soanierana Ivongo, Fenoarivo-Atsinanana i Vavatenina. Na wyspie Sainte-Marie (Wyspa Piratów) znajduje się pierwszy kościół katolicki wybudowany na Madagaskarze w 1957 r. Według danych z 2024 roku, diecezja liczyła 1 626 672 mieszkańców, z czego 432 923 to katolicy, co stanowi około 26,6% populacji. W strukturach diecezji jest 11 misji centralnych z licznymi wspólnotami katolickimi w buszu (nawet do 50), w których posługuje 56 prezbiterów diecezjalnych i 3 zakonnych. Dodatkowo, w diecezji pracują 72 siostry zakonne oraz jest 51 seminarzystów. Katedrą diecezjalną jest kościół pw. św. Maurycego w Fenoarivo Atsinanana.

Oblaci są obecni w Polsce od 1920 r. Zgromadzenie zostało założone przez św. Eugeniusza de Mazenoda – późniejszego biskupa Marsylii – 25 stycznia 1816 r. w Aix-en-Provence. Obecnie Zgromadzenie liczy 3418 członków, a Polska Prowincja skupia 414 oblatów, w tym 243 pracujących w kraju. Sześciu z nich zostało biskupami: Eugeniusz Juretzko OMI (Kamerun, zmarł w 2018 r.), Jacek Pyl OMI (Ukraina – Krym), Radosław Zmitrowicz OMI (Ukraina), Wiesław Krótki OMI (Kanada Północna – Inukowie), Jan Kot OMI (Brazylia) i Marek Ochlak OMI (Madagaskar). Poza Polską Prowincją zakonną posługuje kolejnych około 100 oblatów pochodzących z Polski. Misjonarze oblaci są zgromadzeniem misyjnym. Ich główną misją w Kościele jest ukazywanie Chrystusa i Jego Królestwa najbardziej opuszczonym – głoszenie Dobrej Nowiny ludom, które jej jeszcze nie przyjęły, oraz pomoc w odkrywaniu własnej wartości w świetle Ewangelii. Tam, gdzie Kościół już istnieje, oblaci kierują się do grup, z którymi ma on najmniejszy kontakt.

Marcin Wrzos OMI

Życzenia Przewodniczącego Episkopatu dla nowego biskupa na Madagaskarze

Relacja na stronie www.oblaci.pl

Galeria zdjęć (fot. Karol Jeliński, ks. Łukasz Koszałka):