Bp Czaja: Program duszpasterski na rok 2025/2026 ma na celu pomoc w odnowieniu i zdynamizowaniu formacji
Program duszpasterski ma pomóc Kościołowi w Polsce w odnowieniu i zdynamizowaniu szeroko rozumianej formacji – mówił bp Andrzej Czaja, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski, podczas konferencji prasowej połączonej z prezentacją programu duszpasterskiego Kościoła katolickiego w Polsce na rok 2025/2026, który będzie przebiegał pod hasłem: „Uczniowie-misjonarze”.
Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ przypomniał, że w pierwszą niedzielę Adwentu, 30 listopada br., rozpocznie się nowy rok liturgiczny i duszpasterski w Kościele. Zaznaczył, że program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2025/2026 będzie realizowany pod hasłem „Uczniowie-misjonarze”. Dodał, że stanowi on kontynuację programów duszpasterskich realizowanych w latach 2022-2025, które nawiązywały do Synodu o synodalności i wezwania papieża Franciszka do podjęcia dzieła odnowy Kościoła, a także do Roku Świętego 2025.
Rzecznik KEP wskazał, że hasło programu duszpasterskiego na rok 2025/2026 nawiązuje do tytułu ostatniej części dokumentu końcowego Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów „Ku Kościołowi synodalnemu – komunia, uczestnictwo, misja” i do zasadniczych myśli nauczania papieża Franciszka, zwłaszcza do zwrotu „uczeń-misjonarz”, który został użyty m.in. w adhortacji Evangelii gaudium, podjętych także przez papieża Leona XIV.
Wielowymiarowa formacja chrześcijańska
Bp Czaja zaznaczył, że nowy program duszpasterski „skoncentrowany będzie na problematyce formacji chrześcijańskiej integralnie i wielowymiarowo rozumianej”. Przyznał, że jest on pochodną wielu dyskusji i wymiany myśli podejmowanych w ostatnich trzech latach z myślą o tym, żeby wdrażać i realizować dzieło odnowy w Polsce: „Wierzę w Kościół Chrystusowy” (2022/2023) – odbudowa communio, „Uczestniczę we wspólnocie Kościoła” (2023/2024) – współuczestnictwo, „Pielgrzymi nadziei” (2024/2025) – akcentuje missio.
Bp Czaja poinformował, że program na rok 2025/2026 podejmie temat formacji integralnej, „która wydaje się warunkiem koniecznym, jeśli myślimy poważnie o odnowie życia Kościoła w parafiach i diecezjach”.
Hierarcha przyznał, że obecnie mamy do czynienia z bardzo mocno postępującą laicyzacją w społeczeństwie, z kryzysem tożsamości wielu kapłanów, zubożeniem życia wspólnotowego w parafiach. „To wszystko każe nam taki temat podjąć” – podkreślił.
„Wstąpimy na ścieżkę recepcji wytycznych Synodu o synodalności. Jeśli mamy odbudować komunię, tak jak u początku wyglądała, to dzisiaj warunkiem jest uformowanie wszystkich wiernych w synodalnym stylu życia i funkcjonowania Kościoła czyli podążania za Chrystusem do Domu Ojca” – mówił przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.
Bp Czaja dodał, że należy uwzględnić wymiar podmiotowy – uświęcenie każdego człowieka oraz wymiar wspólnotowy – obudzenie i realizację odpowiedzialności wszystkich wiernych za funkcjonowanie Kościoła i za misję zbawczą.
„Program duszpasterski ma pomóc Kościołowi w Polsce w odnowieniu i zdynamizowaniu szeroko rozumianej formacji. Chodzi o proces stopniowego rozwoju i doskonalenia się czyli stawania się chrześcijanami” – zauważył hierarcha. Dodał, że są trzy etapy formacji chrześcijańskiej: spotkanie Chrystusa i decyzja by pójść za Nim; budowanie z Nim więzi; upodabnianie się do Niego.
Cele i ścieżki programu duszpasterskiego
O celach i ścieżkach programowych nowego programu duszpasterskiego mówił bp Waldemar Musioł, sekretarz Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski. „Głównym celem programu duszpasterskiego jest ukazanie wielkiej wartości formacji tak na drodze dojrzewania każdego wiernego jak i na drodze odnowy Kościoła” – przyznał.
Wśród celów szczegółowych bp Musioł wymienił formację – formację integralną, czyli obejmującą całego człowieka, formację stałą oraz formację wspólnotową. „Drugi szczegółowy cel to obudzenie wszystkich środowisk kościelnych do podjęcia lub optymalizacji dzieła chrześcijańskiej formacji” – przyznał. Trzeci cel polega na tym – zaznaczył – „by Kościół odważniej angażował się w przygotowanie formatorów”. Czwarty cel – wyjaśnił – to uwzględnienie ważnych przestrzeni, jak ochrona życia i praw człowieka, ekologia integralna, tworzenie kultury ochrony, dialog ekumeniczny.
Hierarcha wskazał, że ścieżki realizacji programu duszpasterskiego przebiegają na trzech poziomach: diecezja, parafia i rodzina. Zaś wśród narzędzi formujących wymienił: modlitwę, liturgię, kontakt ze słowem Bożym, życie sakramentalne.
Bp Musioł zwrócił uwagę, że Komisja Duszpasterstwa KEP wraz ze współpracownikami i z duszpasterzami przygotowała komplet materiałów składający się z pięciu zeszytów w wersji papierowej oraz dodatkowych materiałów dla rodzin w wersji elektronicznej. Pierwszy z nich to Zeszyt teologiczno-pastoralny, który zawiera artykuły wyjaśniające i rozwijające tematykę programu duszpasterskiego. Pozostałe (homiletyczny, katechetyczny, liturgiczny i maryjny) służą upowszechnianiu i aplikacji programu w parafii przez sprawowaną w niej liturgię oraz formację, m.in. w grupach i we wspólnotach.
Bycie uczniem wymaga samoformacji
Dr Ewa Porada, redaktor materiałów dla rodzin, wskazała, że należy „przypomnieć świeckim, że w momencie chrztu każdy z nas usłyszał słowa Pana Jezusa +pójdź za mną+”. „Wiąże się to z tym, że nie jesteśmy w Kościele klientami, którzy mogą przebierać w różnych ofertach diecezjalnych, parafialnych czy duszpasterskich. Ale wymaga to od nas pewnej dojrzałości. Bycie uczniem, które wiąże się z sakramentem chrztu, wymaga od nas też samoformacji, samokształcenia” – wyjaśniła.
„W kolejnych miesiącach chcemy pokazywać taką ofertę samorealizacji, samodoskolenia czy poznawania Pana Jezusa” – przyznała.
Odnosząc się do materiałów dla rodzin, dr Porada wyjaśniła, że są one przygotowane na każdą niedzielę roku liturgicznego oraz zawierają nauczanie Kościoła z komentarzem oraz propozycją konkretnego zadania dla rodziny.
„Chodzi o to, abyśmy podjęli misję odpowiedzialności za Kościół i w Kościele” – podsumowała dr Porada.
Dla młodych potrzeba nowego języka
O trosce o młode pokolenie mówił bp Grzegorz Suchodolski, przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich i Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży.
Hierarcha poinformował, że w materiałach na rok duszpasterski 2025/2026 znajduje się także opracowanie uwzględniające ludzi młodych. Przyznał, że w podejściu do młodego pokolenia kluczowe jest słuchanie.
Bp Suchodolski wskazał istotne cechy dla efektywnego duszpasterstwa młodzieży: młodzi muszą być podmiotem duszpasterstwa (z młodymi, a nie tylko dla młodych), kultura gościnności, głoszenie (kerygmat), przyjazność dla osób słabszych w duszpasterstwie, wolność od presji myślenia ilościowego, hojność materialna.
„Dla młodych potrzeba nowego języka i za tym idzie dobre wykorzystanie mediów elektronicznych” – zaznaczył bp Suchodolski. „Zanim wydarzy się głoszenie, powinno być wzajemne słuchanie” – podsumował.
BP KEP
