W piątek 7 lipca br. odbyło się w archikatedrze warszawskiej Nabożeństwo Przebaczenia i Pojednania w ramach kościelnych obchodów 80. rocznicy Rzezi Wołyńskiej. W nabożeństwie wzięli udział przedstawiciele Kościoła katolickiego w Polsce, Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego i Kościoła rzymskokatolickiego w Ukrainie. Podczas uroczystości zostało podpisane wspólne orędzie.

Na wstępie abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, zaznaczył, że temat przebaczenia za zbrodnie popełnione 80 lat temu na Wołyniu jest trudny, ale istnieje „wielkie pragnienie pojednania naszych narodów”. Dodał, że nie da się tego jednak dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu po imieniu. Podkreślił przy tym, że „dla skutecznego i trwałego procesu pojednania prawda o tym ludobójstwie powinna znaleźć miejsce w programach edukacyjnych Polski i Ukrainy”.

Przewodniczący Episkopatu zwrócił się również z apelem do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa, poprzedzonych ekshumacjami ciał zamordowanych. „Pochówki te winny mieć charakter religijny, zgodny z wyznaniem i obrządkiem ofiar” – zaznaczył.

„W życiu bowiem nie wszystko można rozwiązać za pomocą sprawiedliwości. Nie. Tam, gdzie trzeba postawić granicę złu, aby rozpocząć nową historię łaski, ktoś musi kochać bardziej niż trzeba” – podkreślił Przewodniczący KEP.

Z kolei abp Światosław Szewczuk, arcybiskup większy kijowsko-halicki, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, podkreślił w przemówieniu, że „pojednanie między naszymi narodami jest procesem leczenia ran, które po dzień dzisiejszy w swojej duszy i sumieniu noszą zarówno Polacy, jak i Ukraińcy. Nie jest łatwo uleczyć ból i urazy”.

Abp Szewczuk zaznaczył, że to, co wydarzyło się w ostatnim roku, „gdy Polacy otworzyli swoje serca, swoje domy dla uchodźców z Ukrainy, jest czymś niezwykłym”. „Wcześniejsze urazy odeszły, a na ich miejsce pojawiła się możliwość nawiązania osobistych przyjaźni. To samo mogę powiedzieć po stronie ukraińskiej. Naród ukraiński odczuwa, iż Polacy to najlepsi przyjaciele. Wiemy, że Polacy zawsze kibicują Ukrainie, że są jak rodacy i najbliżsi towarzysze, na których można liczyć, to nasi przyjaciele i nasi bracia. Obecnie możemy budować nowe relacje, które rodzą się na naszych oczach” – podkreślił.

Podczas nabożeństwa abp Stanisław Gądecki i abp Światosław Szewczuk podpisali Orędzie w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej. „Wierzymy, że w tych trudnych dniach zapisujemy kolejne ważne karty w księdze pojednania tak, abyśmy potrafili ułożyć naszą wspólną przyszłość jak wolni z wolnymi i równi z równymi” – głosi orędzie.

W Orędziu podkreślono, że pojednanie nie jest łatwym procesem: „Wymaga wzniesienia się ponad zwykłą miarę sprawiedliwości, zwłaszcza ze strony tego, który w większym stopniu – często w sposób uzasadniony – czuje się ofiarą”.

W Orędziu przypomniano, że począwszy od 1987 roku zostało podjętych wiele wspólnych inicjatyw zmierzających do pojednania. „Po latach wspólnych działań biskupów polskich i ukraińskich obu obrządków na rzecz pojednania można dzisiaj powiedzieć, że na papierze zostało ono już osiągnięte. Nie spieramy się między sobą odnośnie do faktów z niedawnej przeszłości oraz ich oceny. W ostatnich tragicznych miesiącach zostało to przełożone na konkretne czyny wynikające z poczucia bliskości, także tej emocjonalnej, z naszymi braćmi w nieszczęściu. Miliony Polaków otwarły swoje domy i swoje serca dla uchodźców z Ukrainy” – czytamy.

Arcybiskupi przyznali w Orędziu, że patronem na drodze polsko-ukraińskiego pojednania jest św. Jan Paweł II. „Powinniśmy pamiętać o jego osobistej inicjatywie i osobistym patronacie nad początkiem tego procesu” – podkreślili.

Na zakończenie nabożeństwa abp Stanisław Gądecki i abp Światosław Szewczuk przekazali sobie znak pokoju.

BP KEP

Nabożeństwo Przebaczenia i pojednania połączone z podpisaniem wspólnego oświadczenia przez abp. Stanisława Gądeckiego i abp. Światosława Szewczuka (Warszawa, 07.07.2023 r.)